آذر: در تصویرسازی های سیاسی و رسانه ای آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا بعنوان بازیگرمحوری در حل بحران های جهانی بازنمایی شده اما حالا تصویر ناتوانی آمریکا در مهار کرونا به واقعیت بسیار نزدیک تر است و حتی شاهد بودیم که دولت این کشور دست نیاز و یاری طلبی به سمت چین و کشورهای دیگر دراز کرده است.
به گزارش آذر به نقل از ایسنا، سردار سرلشکر پاسدار صفوی، دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در کمیسیون تخصصی حوزه دستیاری و مشاورت عالی فرماندهی معظم کل قوا که بمنظور بررسی آثار بحران کرونا بر معادلات جهانی و سیاست های منطقه ای و انتخابات آمریکا برگزار شد با اشاره به روندها و گستره و عمق نتایج این بحران جهانی اظهار داشت: تا زمانی که برای ویروس کرونا واکسن و روش معالجه مؤثر پیدا نشده، نمی توان از گستره و عمق نتایج این بحران در مؤلفه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، امنیتی، نظامی و تکنولوژیک و حتی فرهنگی و اخلاقی با دقت سخن گفت.
وی ادامه داد: با آنکه تلفات این ویروس از انفلوآنزا کمتر است ولی نگرانی و هراس از سرعت و قدرت شیوع و انتشار آن، خیلی از عرصه های مناسباتی بشری را تحت تأثیر قرار داده است. ویروس کرونا که ماهیت جنگ بیولوژیک و گمانه زنی های تعمدی بودن آن منتفی نیست، حالا تقریباً تمامی کشورهای جهان به ویژه کشورهای غربی را با بحران مواجه کرده است، این کشورها خیلی از تعاملات، مناسبات، فعالیت ها و اولویت های خودرا به ناچار رها کرده و به دنبال معالجه این بیماری هستند. طی چهار ماه گذشته، آثار و نتایج اولیه‌ی این بحران، در بعضی از عرصه های حیات بشری و یا شاخص ها و خاصیت های رایج جهانی و کشورها چنان ویرانگر و مخرّب بوده که تصویر استمرار و یاگسترش این رخداد بیولوژیکی، هراس و نگرانی های مضاعفی را پیش روی جامعه جهانی قرار داده است.
سرلشکر صفوی با اشاره به تاثیر بحران ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی، به ویژه اقتصاد ایالات متحده آمریکا اظهار داشت: با آنکه از نخستین گزارش های رسمی در کشورهای غربی در خصوص شیوع ویروس کرونا حدود یکماه می گذرد ولی تولید ناخالص داخلی آمریکا تا بیش از 30 درصد کاهش یافته و بورسهای آمریکا و کشورهای اروپایی تا 40 درصد ارزش خودرا از دست داده اند و آمریکا طی سه هفته گذشته 16 میلیون بیکار جدید را ثبت کرده است. چشم انداز اولیه از این نتایج ویرانگر اقتصادی در آمریکا، حکایت از تکرار «رکود بزرگ» 90 سال قبل در سال 1920 دارد که ده سال به طول انجامید و تولید ناخالص داخلی جهانی را 15 درصد کم کرد.
وی افزود: در بحران سال 2008، اقتصاد آمریکا رکود یک درصدی را تجربه نمود و الان در ارزیابی های اولیه بحران و رکود بزرگتری را پیش بینی کرده اند. بنا بر این آمریکا به موازات کسری بودجه تقریباً هزار میلیاردی، برای نجات اقتصاد داخلی، یک بودجه 203 تریلیون دلاری را برای تزریق در اقتصاد خود و پوشاندن علایم بحران و یا محدود کردن آن در نظر گرفته است.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در بیان لزوم ادامه کارهای اقتصادی بموازات الزامات پیشگیری ها در کنترل این بحران اضافه کرد: از آنجائیکه مبارزه با شیوع کرونا، متکی به توقف نشاط اجتماعی و اقتصادی و قرنطینه و حفظ فاصله ها در مناسبات اجتماعی است، ولی نیاز مبرم اقتصاد جهانی به حفظ ضربان حیات و یا جبران علایم بحران و رکود، متکی به بازگشت به کارهای اقتصادیست که این امر در نقطه مقابل مبارزه با بحران کرونا قرار دارد و حداقل آثار آن، استمرار بخشیدن به سطحی از موج بیماری است و به همین نسبت، بر عمق و گستره‌ی خسارت ها و نتایج آن افزوده خواهد شد.
بحران کرونا، تصویر وارونه و واقعیت دیگری را از عدم توسعه یافتگی از غرب نشان می دهد
سرلشکر صفوی با بیان آنکه بحران کرونا تصویر وارونه ای از واقعیت های توسعه یافتگی غرب به نمایش گذاشت، اظهار داشت: با آنکه آمریکا و غرب تاکنون بعنوان مظهر توسعه یافتگی به تصویر کشیده می شدند و استانداردهای خودرا بعنوان مدلی برای توسعه یافتگی دیگر جوامع و کشورها معرفی می کردند اما بحران کرونا، تصویر وارونه و واقعیت دیگری را از عدم توسعه یافتگی از غرب نشان میدهد. در تصویرسازی های سیاسی و رسانه ای آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا بعنوان بازیگرمحوری در حل بحران های جهانی بازنمایی شده اما حالا تصویر ناتوانی آمریکا در مهار کرونا به واقعیت بسیار نزدیک تر است و حتی شاهد بودیم که دولت این کشور دست نیاز و یاری طلبی به سمت چین و کشورهای دیگر دراز کرده است.
وی ادامه داد: چین آثار سلبی در اقتصاد خودرا با سرعت و مدیریت شایان توجه کم کرد و شرایط پایدار برای خود ایجاد کرد اما کاهش 15 در صدی در تراز تجاری این کشور که با نسبت های متفاوتی در تمامی کشورهای جهان وجود دارد اثبات می کند که حجم اقتصاد جهانی متأثر از بحران کرونا، حتما با کاهش و کوچک شدن نسبی روبرو خواهد بود.
سرلشکر صفوی با اشاره به واگرایی صورت گرفته در اتحاد ها و ائتلاف های رایج خصوصا در اروپا اظهار داشت: اروپا که تابحال در کشاکش نوعی ملی گرایی و حفظ پیوند و همبستگی های ائتلافی بسر می برده، امروز بدلیل بحران ناشی از کرونا با یک واگرایی شدید در اتحاد و ائتلافهای رایج و رفتارهای مغایر حقوق بشری، انسانی و معاضدت نسبت به یکدیگر روبرواست و بعضی از کشورهای اروپایی به غارت و دزدی از امکانات یکدیگر مشغولند،
این در حالیست که چین ارسال کمک به اغلب کشورهای جهان، آمریکا و اروپا و آسیا و به ویژه آفریقا را دنبال می کند. بعضی از صاحب نظران معتقدند در سرعت مهار بحران کرونا و تولید تجهیزات و امکانات و نیازمندیهای پزشکی، قدرت چین نمادی از قابلیت حکمرانی جهانی در تعریف چینی خواهد بود. این تصویری است که در غرب، آمریکا و اروپا که همیشه بعنوان مظهر رفاه، توسعه یافتگی و قدرت بازنمایی و تصویرسازی می شدند، دیده نمی گردد.
وی ادامه داد: این بحران زیستی و بیولوژیک که نخستین نتایج بزرگ خودرا در اقتصاد جهان بجا گذاشته، بشکل زنجیره ای در دیگر عرصه های مناسبات و نشاط بشری و کشورها و دولتها نیز آثار فلج کننده ای بجای گذاشته است.
سرلشکر صفوی با اشاره به گزارش منتشر گردید ارتش آمریکا اظهار داشت: ارتش آمریکا در گزارشی که در دیلی بیست منتشر نموده است معتقد می باشد که 80 میلیون نفر در آمریکا احتمال ابتلاء به کرونا دارند و 25 میلیون نفر آنها نیاز به مراقبت ویژه و نیم میلیون نفر نیاز مبرم به بستری شدن خواهند داشت و یک آمار150 هزار نفری تلفات را امری بدیهی می دانند. این همان نکته ای است که از زبان ترامپ نیز به عنوان یک گزینه خوب معرفی شده است. در صورتیکه آمریکا از نقص امکانات پزشکی بشکل فاجعه باری رنج می برند و رسیدگی به سالمندان، سیاه پوستان و کسانی که در منازل گرفتار بیماری شده اند از اولویت رسیدگی حکومتی آمریکا خارج می باشند و به آسانی نیز این تلفات در آمار اعلانی آمریکا جای ندارد.
آمریکا در عرصه های نظامی و دنبال کردن سیاستهای امنیتی و نظامی گرفتار شوک فلج کننده شده است
وی با اشاره به گزارش سفارش ارتش آمریکا به پنتاگون اضافه کرد: گزارش ارتش آمریکا به پنتاگون سفارش کرده است که برای عبور از بحران باید وضعیت تمام ارتش این کشور در حال صلح قرار گیرد تا امکان عبور از بحران وجود داشته باشد. شاید قسمتی از جابجایی ها و یا عقب نشینی های نظامیان آمریکا از افغانستان، عراق و یا ناو هواپیمابر آمریکا و فرانسه که آلوده به ویروس شده اند و پرچم سفید بر افراشته اند در این راستا معنا دار باشد. این بدان معناست که آمریکا نه فقط در مدیریت بحران در درون کشور (همچنین کشورهای اروپایی ) با مشکل جدی روبروست بلکه در عرصه های نظامی و دنبال کردن سیاستهای امنیتی و نظامی نیز گرفتار شوک فلج کننده است و باید خیلی از تدابیر و سیاستهای امنیتی و نظامی خودرا در سطح جهانی و منطقه ای مورد بازنگری قرار دهد.
حضور پایگاهی آمریکا در جنوب غرب آسیا و یا شرق آسیا به نقطه لطمه و تهدید برای آمریکا تبدیل می شود
سرلشکر صفوی با اشاره به فقدان کارکردهای پیش بینی شده در استراتژی آمریکا خصوصا حضور پایگاهی در جنوب غرب آسیا و یا شرق آسیا افزود: مثلاً حضور پایگاهی آمریکا در جنوب غرب آسیا و یا شرق آسیا که بخش مهمی از سیاست و راهبرد جهانی آمریکااست، فاقد کارکردهای پیش بینی شده در استراتژی های آمریکایی خواهد بود و به نقطه لطمه و تهدید برای آمریکا تبدیل می شود. بنا بر این است که در یک برداشت سریع و اولیه از دوره‌ی پساکرونا، خیلی از نخبگان و صاحب نظران غربی و جهانی، سخن از تغییرات اساسی در نظام جهانی و خیلی از عرصه های رفتاری و حتی تکنولوژیک، به ویژه تکنولوژی های نظامی و تسلیحاتی می زنند.
وی ادامه داد: اگر بحران ویروس کرونا که ماهیت جنگ بیولوژیک و گمانه زنی های تعمدی بودن آن منتفی نیست، با ابعاد خطرناک تر و گسترده تری بکار گرفته شود که این احتمال قابل چشم پوشی نیست، استراتژی های نظامی، ابزارهای نظامی و حتی نقش عناصر نظامی و یا تدابیر و طرح های نظامی و… باید متناسب با این تهدید جدید و ویرانگر باز تعریف شوند. بدیهی است که تکنولوژی نظامی – تسلیحاتی به سمت رباتیک شدن بیشتر و کاهش نقش عنصر و فرد نظامی شتاب خواهد گرفت و پایگاههای نظامی و نظامیان آمریکایی در جهان، جای خودرا به مراکز هوشمند نظامی دیگری خواهند داد.
احتمال تشکیل نظم چند قطبی با محوریت قدرت های آسیایی افزایش یافته است/ بحران کرونا به شتاب افول آمریکا و تضعیف آن سرعت بیشتری می دهد
مشاور عالی مقام معظم رهبری در ادامه با بیان آشکار شدن گسل های نظام بین الملل در ادامه شکل گیری این بحران اظهار داشت: بحران کرونا، گسل های نظام بین الملل را بیشتر کرده و حتی احتمال تشکیل نظم چند قطبی با محوریت قدرت های آسیایی را افزوده است. به قول ریچاردهاس، بحران کرونا به شتاب افول آمریکا و تضعیف آن سرعت بیشتری می دهد. بنظر می رسد با تجربه بحران کرونا، مبانی و تعریف از اتحاد و ائتلافهای جهانی را در راه بن بست قرار داده است بدین سبب باید بدنبال تعریف و مبانی جدید و شکل گیری نظم های جدید قاره ای و منطقه ای و اتحاد و ائتلافهای جدید باشیم. این بدان معناست که نه فقط شاهد جابجایی در جایگاه جهانی و بین المللی و منطقه ای بازیگران خواهیم بود بلکه معادلات جهانی قدرت، نظم بین المللی و خیلی از قواعد بازی و رفتار در مناسبات بین المللی نیز دستخوش تغییر و تحول خواهد شد. شاید با احتیاط بتوان اینگونه ارزیابی کرد که حداقل تا یکسال آینده، کمترین رخداد و پدیده‌ی نظامی و درگیری و جنگ بزرگ و گسترده را شاهد خواهیم بود، هر چند که نگرانی از آینده نامعلوم و هراس از فراز و نشیب در معادلات قدرت، تنش های سیاسی و امنیتی را افزایش خواهد داد.
سرلشکر صفوی حکمت و درایت رهبر معظم انقلاب در تاکید ویژه بر جهش تولید را در امتداد استواری بخشیدن بر مولفه های قدرت و پایداری و مصونیت سازی برای مردم دانست و اظهار داشت: آنچه بدیهی است تمامی کشورها و بازیگران کوچک و بزرگ، برای آینده ای نزدیک بدنبال استواری بخشیدن به مؤلفه های مختلف قدرت، پایداری و مصونیت سازی برای مردم خود هستند و قسمتی از این تلاش، در سایه اتحاد و ائتلافهای جدید با طرفهای قابل اتکاء در نظام بین الملل و یا نظام منطقه ای شکل خواهد گرفت. از این منظر، حکمت و درایت رهبری معظم انقلاب اسلامی در تاکید ویژه (جهش تولید) در شعار امسال و اصرار بر اجرای حتمی فاکتورهای آن توسط دولت و بخشهای مرتبط، بیشتر نمایان می شود.
مشاو عالی مقام معظم رهبری با بیان دلیلهای تغییرات و تحولات پایگا ه های نظامی آمریکا در عراق اظهار داشت:
اگر در عراق، نظامیان امریکایی تخلیه 5 پایگاه از 14 پایگاه نظامی و استقرار در پایگاه اصلی عین الاسد و حریر و در افغانستان خروج زمان بندی شده را بعنوان بهترین شرایط برای امریکا پذیرفته اند، یکی از دلیلهای آنرا می توان لطمه پذیریهای ناشی از بحران کرونا دانست، چونکه حتی اگر در دو پایگاه عین الاسد و حریر نیز باقی بمانند با چالش بی پاسخ شیوع کرونا، ناچار به ترک و اخراج از عراق هستند. البته پارامترهای بسیار مهم دیگری در عراق و افغانستان نیز مطرح هستند که بر شتاب تصمیم گیری امریکا خواهند افزود.
سرلشکر صفوی آتش بس حاصله در یمن را ناشی از شکل گیری بحران کرونا و ضعف سعودی ها و متحدان آنها در کنترل این بحران در کنار سایر مولفه های قدرت انصار الله و ارتش یمن دانست و اظهار داشت: در یمن، یکباره و به صورت هماهنگ سخن از آتش بس در زبان سعودی ها، انگلیسی ها، امریکایی ها و سازمان ملل به میان می آید، بجز عوامل توازن قدرت جدید و میدانی انصارالله و ارتش یمن، می توان ابعاد لطمه پذیر ابزارهای نظامی ناشی از بیماری کرونا را در آن مؤثر دانست که پاسخ فوری برای حل آن ندارند. به تعبیر دیگر، رفتار نظامی قدرتها و بازیگران دیگر در بحرانهای امنیتی بیان کننده درون گرایی و احتیاط است که آمادگی ریسک پذیری جدی از خود نشان نمی دهند.
رویکرد ائتلاف سازی رژیم صهیونیستی با رژیم های عربی با چالش جدی روبه رو شده است
وی با اشاره به تاثیر این بحران بر امنیت و سیاست های رژیم صهیونیستی اظهار داشت: رژیم صهیونیستی که همیشه سیاست خارجی و سیاستهای امنیتی هجومی و پرخاشگر را بهترین راهبرد دفاعی برای خود می داند، در کنار چالش های رنگارنگ درونی اش، در بحران کرونا نیز با فلج نسبی بخشهای مهم نظامی و اقتصادی و اجتماعی خود رو برو است. اگر گمانه زنی ریچارد هارس را در مورد فروپاشی برخی نظامهای ورشکسته را در بحران کرونا جدی بگیریم، این پدیده در میان متحدان عرب امریکا در غرب آسیا و حوزه خلیج فارس و شمال افریقا، بیشتر محتمل خواهد بود. بدین سبب رویکرد ائتلاف سازی رژیم صهیونیستی با این رژیم های عربی، اگر از دستور خارج نشود، حتما با یک دوره شایان توجه تاخیر، روبرو خواهد بود.
وی افزود: در مؤلفه های قدرت ملی، انسجام و همبستگی و پیوند ملت و دولتها، همیشه از مسیر اعتماد مردم در بحرانها به سیاستهای حاکمیتی قوت یافته و یا گرفتار سردی و افول می شود. این امری است که در سایه بحران کرونا و نوع رفتار حکومتها با مردم و مواسات و پشتیبانی از اقشار گوناگون تجلی می یابد. این پدیده دو تجربه متضاد را از یکسو در غرب و به ویژه امریکا و اروپا و از طرف دیگر تجربه ایران، چین و روسیه (و نمونه های دیگر در آسیا) ثبت کرده است.
ترامپ در بدترین شرایط مدیریتی خود بسر می برد/ شانس او برای انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهور آمریکا کاهش یافته است
سرلشکر صفوی افزود: اگر فاکتورهای مقبولیت و مشروعیت و پذیرش در شرایط بحران کرونا، دارای مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، قدرت مدیریت و کارکردهای سیاست داخلی و خارجی باشند، بر خلاف گمانه زنی های یکسال پیش از اوضاع ترامپ در انتخابات ریاستی در آبانماه پیش رو، شانس ترامپ کاهش یافته و حداقل در مؤلفه های ذکر شده اجتماعی، اقتصادی، قدرت مدیریت بحران و کارکردهای سیاست داخلی و خارجی، ترامپ در بدترین شرایط سر می کند و با اهمیت تر از همه اینکه جامعه امریکایی، از ضریب اعتماد بسیار کمتری نسبت به حاکمیت کنونی برخوردارست.
ابزار نظامی آمریکا برای عبور از بحران نیازمند شرائط صلح و آرامش است/ آمریکا برای حفظ هیبت و ارعاب رقبای خود بیش از گذشته از جنگ روانی و مجازی بهره خواهد گرفت/ آمریکا در بالاترین سطح لطمه پذیری، انفعال و فرسایش پذیری قرار دارد
سرلشکر صفوی اضافه کرد: اگر بحران کرونا بهر دلیلی در چشم انداز چند ماهه مهار نشود و موج جدید شیوع فراگیری را نشان دهد، شکنندگی و لطمه پذیری های آن در جوامع گوناگون و عرصه های مختلف، بیش از پیش دامن گیر دولت ها خواهند شد. یکی از راهبردهای دوره ریاستی ترامپ در امریکا در تعاملات منطقه ای، تکیه بر سیاست حفظ حکومتها و نظامهای دیکتاتوری در ازاء پرداختهای باج گونه است. یعنی آمریکا با بهره گیری از قدرت نظامی خود از این نظامها باید حفاظت کند. این درحالی است که ابزارنظامی امریکا برمبنای سفارش های فرماندهان نظامی ارتش امریکا، نیازمند، شرایط آرامش و صلح برای عبور از بحران کرونا هستند که در صورت استمرار و موج جدید آن، ناتوانی و فلج شدن ابزار نظامی امریکا در این راهبرد، برجسته تر خواهد بود.
سرلشکر صفوی با تشریح فرصت های مدیریتی و ظرفیت های شکل گرفته در بحران کرونا اظهار داشت: اینگونه نیست که تمامی نتایج بحران کرونا یا تمامی سختی ها و هراس افکنی آن، سلبی و منفی باشد، بلکه بر طبق آیه قرآن ( عسی ان تکرهوا شیئا وهو خیرٌ لکم و…) این بحران در ابعاد داخلی و خارجی خیلی از فرصتها و مزّیت ها را به صورت بالقوه برای ج. ا. ایران تصویر می کند که این نیازمند ارزیابی دقیق از ظرفیتهای خودی و فرصتهای پیش روست و باید با هوشمندی از آن بهره جست.
سرلشکر صفوی با بیان تشدید سیاستگذاری آمریکا در بهره گیری از جنگ روانی و مجازی ناشی از شرایط کنونی آنها اظهار داشت: تنگناهای راهبردی امریکا در عرصه منطقه ای و جهانی و ناکارآمدی آن در عرصه جهانی و در قیاس با قدرتهای دیگر که ناشی از بحران کرونا و دیگر مؤلفه های موثر است، امریکا برای حفظ مزّیت و امتیازات خود، متوقف کردن شرایط فعلی و از دست ندادن پتانسیل های خود در ابعاد منطقه ای و جهانی را در دستور کار دارد و برای حفظ هیبت و ارعاب رقبای خود بیش از گذشته از جنگ روانی و مجازی بهره خواهد گرفت. این در حالیست که الان در بالاترین سطح لطمه پذیری، انفعال و فرسایش پذیری قرار دارد.
وی ادامه داد: یکی از نمونه های این تنگناها و لطمه پذیری های راهبردی، جنگ نفت راه اندازی شده از طرف عربستان بود که در پایان، مجبور به تغییر و تعدیل آن شدند. در عراق ارتش آمریکا با وجود اینکه تمایلی برای خروج از عراق ندارند ولی با دریافت ضربات تمرینی و محدود مقاومت عراقی، نه فقط باز چینش پایگاهی و خروج محدود را آغاز نموده اند، بلکه برای زمانبندی خروج از عراق نیز رسما به حکومت عراق اعلام آمادگی کرده اند.
سرلشکر صفوی در آخر افزود: همین رخداد باتوجه به لطمه پذیریهای بیشتر آنان در افغانستان و سوریه، به موازات عقب نشینی از عراق دنبال خواهد شد، بشکلی که در کل منطقه، حضور پایگاهی امریکا در یکسال آینده با امروز تفاوت جدی خواهد داشت و فرار آمریکا از غرب آسیا را محتمل می سازد. تصویر فرسوده منطقه ای از امریکا در سطوح جهانی نیز تکرار شده، مقایسه امریکا و اروپا در مقابل روسیه و چین و تصویر پایدار و با ثبات و توانمندی که چین و روسیه از خود نشان داده اند، به عنوان یک موازنه قدرت در عرصه جهانی نشان میدهد. شاید بتوان تحولات ناشی از بحران کرونا را با “ادبیات تافلر”، “موج چهارم” یا “عصر کرونا” نامید.
منبع: آذر
