آذر: دیپلمات پیشین کشورمان در مقاله ای در نشریه میدل ایست آی، با طرح این پرسش که ˮبایدن چگونه می تواند از تله مخالفان برجام عبور کند، به بررسی نقشه راه برای بایدن جهت کاهش خصومت با ایران پرداخت.
به گزارش آذر به نقل از ایسنا، سیدحسین موسویان در مقاله ای در میدل ایست آن لاین نوشت: محسن فخری زاده یکی از دانشمندان برجسته ایران ترور شد. سه مقام آمریکا تایید کردند که این ترور توسط اسرائیل انجام شده است. چند روز پیش از این ترور، نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل ـ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و پمپئو وزیر خارجه آمریکا در عربستان ملاقات محرمانه داشتند. جراید اسرائیل فاش ساختند که هدف این جلسه انجام عملیات مخفی و تشدید فشارها و تحریم ها مقابل ایران در چند هفته باقی مانده عمر ریاست جمهوری ترامپ بوده است.
پیش از برجام اسرائیل پنج عملیات ترور دانشمندان هسته ای ایران را انجام داد و مسعود علی محمدی، مصطفی احمدی روشن، داریوش رضایی، مجید شهریاری و رضا قشقایی را به شهادت رساند و فریدون عباسی رئیس وقت سازمان انرزی اتمی ایران هم از ترور جان سالم به در برد. پس از ترور سردار سلیمانی، ترور فخری زاده شاخص ترین ترور پس از برجام است. او نه فقط یک دانشمند برجسته هسته ای بود بلکه ساخت کیت ایرانی تشخیص کرونا و واکسن کرونا تحت نظر شهید فخری زاده انجام شد.
یک دیدگاه واقع بینانه
زمان وقوع این ترور اتفاقی نبوده است. بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا اعلام نموده که در صورتیکه ایران به برجام برگردد، آمریکا نیز به برجام بازخواهد گشت تا بتواند مذاکرات بعدی با ایران را ادامه دهد. این ترور با هدف تخریب این سیاست صورت گرفت.
روحانی رئیس جمهور ایران گفته که اگر بایدن به شرایط ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ برگردد، حل مشکلات روابط ایران و آمریکا خیلی آسان خواهد بود. البته تصور روحانی اشتباه است چون حل مشکلات ایران و آمریکا بسیار پیچیده و دشوار است. روحانی همزمان اصرار کرد که سیاست ایران بر مبنای: “تعهد در مقابل تعهد، عمل در مقابل عمل و تشنج زدایی در مقابل تشنج زدایی” است که البته این یک فرمول واقع بینانه ای است.
در عین حال حضرت آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران با اشاره به روی کار آمدن باید اظهار داشت: ما رفع تحریم بوسیله مذاکره را تجربه کردیم که نتیجه نداد. او با این اظهارات باردیگر بی اعتمادی خود به مذاکره با آمریکا را نشان داد. خروج ترامپ از برجام وجنایاتی همچون ترور سردار سلیمانی و فخری زاده نشان میدهد که برداشت رهبر عالی ایران واقع بینانه تر از رئیس جمهور است.
در صورتیکه آمریکا و ایران با مشکلات عدیده داخلی برای احیاء برجام مواجهند، سیاست بازگشت به برجام بایدن، لرزه به اندام نتانیاهو و بن سلمان انداخته درحدی که ملاقات بی سابقه ای با پمپئو داشته اند. طبیعی است که این مثلث از هیچ اقدامی برای شکست سیاست بایدن در بازگشت به برجام، فروگذار نخواهند کرد. ترور فخری زاده با هدف بلوکه کردن سیاست بایدن در مورد ایران بود. بایدن تاکید کرده بود که هدفش در مورد بازگشت به برجام در حقیقت بازگشت به دیپلماسی است.
صحنه سیاسی داخلی ایران
بنظر می رسد بایدن بازگشت به برجام را مقدمه گفت و گو با ایران در مورد سایر مسائل همچون توان موشکی و نقش منطقه ای ایران می داند. اما بایدن باید به واقعیت های صحنه سیاسی ایران توجه داشته باشد.
سیاست بیمارگونه فشار حداکثری ترامپ، خروج او از برجام و اعمال شدیدترین تحریم های اقتصادی تاریخ روابط، سبب شد تا مردم ایران با بدترین شرایط اقتصادی پس از انقلاب ۱۹۷۹ مواجه شوند. نتیجه این واقعیت این شده که مردم از جناح معتدل ایران در مورد مذاکره با آمریکا ناامید شوند. جناح اصولگرایان در انتخابات پارلمانی مارس ۲۰۲۰ به پیروزی بی سابقه ای رسیدند بطوریکه بیش از ۲۲۱ صندلی از ۲۹۱ صندلی پارلمان را به دست آوردند. قابل پیش بینی است که اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۲۱ نیز پیروز شوند. من که در تهران به سر می برم با بعضی از اصولگرایان در مورد انتخابات آمریکا گفت و گو داشتم. آنها معتقدند که تفاوتی بین دموکرات ها و جمهوری خواهان نیست حتی دموکرات ها پیچیده تر و خطرناک تر از جمـهوری خواهان هستند برای اینکه برخلاف ترامپ، از سازوکارهای چندجانبه برای فشار به ایران استفاده می نمایند و پس کار با چنین دولتی چالش برانگیزتر است. بر این مبنای فکری، اصولگرایان معتقدند که ایران باید از مذاکرات با دولت بایدن در مورد اصلاح برجام، توان موشکی و نقش منطقه ای ایران اجتناب کند.
شروع به کار بایدن بعنوان رئیس جمهور جدید آمریکا در ۲۰ ژانویه مصادف خواهد شد با آغاز مبارزات انتخابات ریاست جمهور جدید ایران در ژوئن ۲۰۲۱ و دولت روحانی نیز در اوت ۲۰۲۱ از صحنه سیاسی ایران خارج خواهد شد. پس دولت روحانی در ماه های آخر عمر خود قادر به هیچ توافق بزرگی با بایدن نخواهد بود، مگر احیاء برجام. در عین حال برای روحانی احیاء برجام به همان اندازه مهمست که برای بایدن. فراموش نکنیم که بایدن، تونی بلینکن وزیر خارجه و جیک سولیوان مشاور امنیت ملی او نیز همه حامی برجام و در خلق آن شریک بوده اند.
در نهایت بایدن باید نکات کلیدی زیر را درک کند:
رفع تحریم ها
اول: بایدن نباید در مدت باقیمانده دولت روحانی، برای بازگشت به برجام شرط و پیش شرط تعیین کرده و به دنبال گسترش موضوعات مورد گفت و گو با ایران باشد. چنین خواسته ای سبب شکست فرآیند احیاء برجام خواهد شد، برای اینکه احساسات ضد آمریکایی مردم ایران خصوصاً پس از ترور سردار سلیمانی و فخری زاده را نمی توان نادیده گرفت.
دوم: برجام باید کامل و یکپارچه اجرا شود. وقتی اجرای برجام آغاز شد، اجرای کامل آن به خاطر تحریم های اولیه آمریکا (تحریم های ماقبل برجام) ممکن نشد و ایران نتوانست از منافع اقتصادی کامل برخوردار شود. بدین سبب آمریکا باید تحریم های اولیه را تعلیق کند تا همه امضاکنندگان برجام بتوانند این توافق را درست و کامل اجرا کنند.
سوم: مسائل منطقه ای همچون تسلیحات متعارف و غیر متعارف باید بطور منطقه ای، جامع و بوسیله دیپلماسی چند جانبه حل شود. عربستان موشک های چینی با برد ۵۰۰۰ کیلومتر همراه با برنامه مخفی هسته ای دارد. اسرائیل موشک های جریکو با ۵۰۰۰ کیلومتر برد و با قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارد و علاوه بر آن صدها بمب هسته ای هم دارد. با وجود این، تمام جیغ و فریادی های غربی ها در مورد توان موشکی ایران است که حداکثر ۲۰۰۰ کیلومتر برد دارد و بمب هسته ای ندارد.
بایدن چه اقداماتی باید انجام دهد
۱-بازگشت به برجام،
۲- لغو تحریم مقابل شخص مقام معظم رهبری ایران، و
۳-لغو دستور ترامپ در مورد تعیین سپاه بعنوان سازمان تروریستی
منبع: azar22.ir
