به گزارش آذر رئیس دفتر رئیس جمهور با اشاره به اینکه عامل اصلی پیک چهارم کرونا بر خلاف تبلیغاتِ جهت دار سفر نیست، اظهار داشت: ویروس جهش یافته، خرید های عیدانه و دورهمی ها و رعایت کمتر دستور العمل ها است.
به گزارش آذر به نقل از مهر، به دنبال مباحث مطرح شده اخیر در باره روند تصمیم گیری ها در ستاد ملی کرونا محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور، توضیحاتی عرضه کرد و اظهار داشت: مصوبات ستاد ملی، با اتفاق آرا و اجماع نظر اعضای ستاد ملی ابلاغ و رئیس جمهوری هم بعنوان رئیس ستاد ملی، موضوعی را شخصا بدون کار کارشناسی ابلاغ نکرده است.
وی همینطور درباره اینکه تعطیلات تمام شده و شاهد پیک چهارم بیماری در سرتاسر کشور هستیم، قبول دارید که این مصوبه نادرست بوده است؟ خاطرنشان کرد: در شکل گیری موج چهارم بیماری، نخستین متغیر مهم جهش ویروس بود. بعد از آن هم متغیرهایی مثل خرید شب عید، دورهمی های خانوادگی، عیددیدنی و دیدبازدیدها و نهایتا سفرهای نوروزی در شکل گیری موج نقش داشتند.
رئیس دفتر رئیس جمهور اظهار داشت: مهم تر از همه اینها تأثیر روانی کاهش تعداد مرگ ومیر و ثبات ۱۸ هفته ای آمار بیماری در کشور بود که منجر به عادی انگاری شرایط و کاهش محسوس رعایت پروتکلهای بهداشتی از جانب مردم شد. نمی گردد همه اینها را نادیده گرفت و بروز موج چهارم رو فقط به سفرهای نوروزی نسبت داد
متن گفت وگوی «محمود واعظی» با پایگاه اطلاع رسانی دولت به این شرح است:
با توجه به برخی شبهات و مسائلی که پیرامون مذاکرات و تصمیمات ستاد ملی کرونا مطرح شده، مراحل شکل گیری و سازوکار تصمیم سازی در این ستاد را توضیح دهید.
از لحظه ای که مبحث کرونا در دنیا عنوان شد و بعد از آن رد پای آن در ایران مشاهده گردید، دولت همواره با اولویت قرار دادن جان و سلامتی مردم و با عنایت به این که همواره بر شفافیت و صداقت و اطلاع رسانی دقیق در همه امور تاکید کرده، با عنایت به این اصول در اواخر بهمن سال ۹۸ دو مورد مبتلا شدن به کرونا که در قم پیدا شده بود را در سریعترین زمان ممکن به اطلاع مردم رساند و سازوکارهای مدیریت کرونا را طراحی کرد.
اما برخی گمانه زنی ها هست که این مورد با تاخیر مطرح گردیده است.
اگر برای دولت مسائل سیاسی و انگیزه های دیگر مطرح بود و سلامت و جان مردم در اولویت اول قرار نداشت، کشف موارد مبتلا شدن به کرونا در کشور را درست در آستانه انتخابات مجلس به مردم اطلاع نمی داد. اگر واقعا تصمیمی به تاخیر در اطلاع رسانی وجود داشت، دولت می توانست چند روز دیگر هم صبر کند و با هدف مقابله با احتمال کاهش مشارکت در انتخابات، پس از انتخابات مساله را با مردم در بین بگذارد. اما این کار را نکرد و این بزرگترین دلیل بر بطلان گمانه زنی هایی است که شما اشاره می کنید.
چطور ایده تشکیل یک ستاد فراقوه ای به ذهن مسؤلان کشور خطور کرد، چرا اداره بحران بعهده وزارت بهداشت که دستگاه تخصصی در حوزه سلامت است، گذاشته نشد؟
با توجه به لزوم آمادگی برای مواجهه با اپیدمی و طبق رایزنی های علمی دولت و وزارت بهداشت و درمان روشن بود که ابعاد بحران وسیع خواهد بود، دولت سریعا مبحث را به شورایعالی امنیت ملی برد. در شورا به درستی بر این نکته تاکید شد که مساله کرونا، یک مساله کاملا ملی فراتر از حدود اختیارات و تکالیف یک دستگاه، وزارت خانه و حتی یک قوه است. بر همین مبنا تصمیم گرفته شد یک ستاد ملی فراقوه ای برای مدیریت کرونا در کشور تشکیل گردد و ریاست آن بعهده رئیس جمهور باشد.
این ستاد به تصریح شورایعالی امینت ملی با شرکت نمایندگانی از قوای مختلف و نهادهای متعدد دولتی و حاکمیتی تشکیل شد و برای مقابله با چرخه های بروکراتیک که ممکن بود سبب تاخیر و تعلل در روند مقابله با بیماری شود، مصوبات آن به تصریح شورایعالی امنیت ملی – که مورد تایید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است- در حکم قانون و لازم الاجرا قلمداد شد.
بیماری کرونا یک پدیده ناشناخته بود، هنوز هم خیلی از ابعاد آن ناشناخته مانده است. با این وجود نظام سلامت درجمهوری اسلامی ایران، از یک کادر بسیار دانشمند، ورزیده و فداکار برخوردار می باشد و در عین حال زیرساخت های نظام سلامت هم در سال های گذشته نوسازی و ارتقا یافته بود.
به همین دلیل ایران به رغم مواجهه همزمان با تحریم های بسیار دشوار، به برکت ایستادگی وایثارگری های کادر درمان و بنیه های قوی نظام سلامت توانست تا اندازه قابل توجهی در کنترل بیماری موفق عمل کند.
در این میان البته رهنمودهای مقام معظم رهبری و همراهی و همکاری تنگاتنگ همه قوا و نهادها و مراجع موثر در چارچوب ستاد ملی مبارزه با کرونا اهمیت بسزایی داشت و توانست صحنه های زیبایی از همبستگی میان همه ارکان کشور را در تاریخ به یادگار بگذارد. چیزی که سبب شد بسیاری از نوع مدیریت اپیدمی در ایران حیرت و تمجید کنند.
در میانه راه مدیریت کرونا، قرارگاه عملیاتی کرونا هم تشکیل شد، فلسفه تشکیل این قرارگاه چه بود؟
بله پس از شکل گیری ستاد و تشکیل جلسات، بعد با عنایت به اهمیت پیگیری مصوبات و تصمیمات ستاد و ایجاد هماهنگی میان همه عناصر دخیل در مدیریت کرونا، و همچین تجاربی که بدست آمد و دستور مقام معظم رهبری، قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا طراحی شد و مسئولیت آن بعهده وزیر کشور قرار گرفت.
بعد از تشکیل این قرارگاه، عملا روند تصمیم سازی در ستاد ملی، منسجم تر و حرفه ای تر شد. در واقع روند بگونه ای ارتقا یافت که همه دستگاههای دخیل در مدیریت بحران، بتوانند در یک فرآیند علمی و کم خطا پیشنهادات و نظرات خویش را مطرح کنند و این نظرات پس از عبور از فیلترهای چندگانه، نهایتا به عنوان صورتجلسه ستاد ملی، در جلسات مطرح و در باره آنها تصمیم گیری شود.
سازوکار تصمیم گیری در ستاد ملی چگونه است؟ با عنایت به برخی اظهارات از برخی اعضای ستاد، امکانش هست که این سازوکار را شفاف و دقیق برای مردم توضیح دهید.
ابتدا باید به این نکته تاکید کنم که ستاد فقط اعضایی که روزهای شنبه در ساختمان حافظیه دور میز می نشینند نیست. ستاد در واقع مجموعه ای از تمام مدیران کشور است.
استانداران، روسای دانشگاههای علوم پزشکی و مدیران مختلف در بخشهای متعدد کشور جزئی از ستاد هستند. حتی این هم همه ستاد نیست. ستاد متشکل از کمیته های گوناگونی است که این کمیته ها مسئولیت حوزه های مختلف را بعهده دارند. به عنوان مثال کمیته رسانه وتبلیغات، کمیته امنیتی-انتظامی، کمیته بهداشت و درمان، کمیته حمل و نقل، کمیته آموزش، کمیته اقتصادی و… هر کدام مسئولیت یکی از ابعاد مدیریت کرونا را بعهده دارند.
دلیل این امر هم این است که اساسا مقابله با کرونا یک پدیده تک ساحتی نیست و چند ساحتی است. این پدیده پیچیده، طبعا یک مدیریت چندلایه و چندبعدی می طلبد. هر کدام از کمیته ها هم کارگروه ها و کمیسیون های تخصصی مختلفی دارند.
فرایند تصمیم سازی به این شکل است که موضوعات ابتدا در کمیسیون های تخصصی مطرح می شود، بعد به کمیته ها می آید و اگر پس از بررسی های فنی و تخصصی نهایتا روی آن اجماع شود، مبحث در قرارگاه عملیاتی مطرح می شود. پس از اینکه در قرارگاه با حضور نمایندگان کمیته های مختلف در مورد مطالب جمع بندی و هماهنگی شد، نهایتا پیشنهادات در جلسات روسای کمیته ها که به صورت هفتگی قبل از جلسه ستاد اصلی با حضور رئیس جمهور برگزار می شود، مطرح می گردد.
اگر پیشنهادات در این نشست هم مورد موافقت اعضا قرار بگیرند، نهایتا در جلسه ستاد ملی مطرح و آنجا بررسی می شود. بنابراین تصمیماتی که از ستاد ملی کرونا بیرون می آید قبل از طرح در این ستاد از چهار پنج صافی عبور می کنند و به همین اعتبار به هیچ عنوان نمی توان آنرا تصمیم یک دستگاه خاص یا حتی یک شخص خاص قلمداد کرد.
تا بحال رئیس جمهور که رئیس ستاد ملی است، موضوعی را شخصا بدون کار کارشناسی ابلاغ نکرده یا بدون موافقت و اجماع اعضای ستاد ملی مصوب نکرده است. غالبا مصوبات ستاد ملی، با اتفاق آرا و اجماع نظر اعضای ستاد ملی ابلاغ گردیده است.
با چنین فرایندی، چرا شاهد اظهارنظرهای متفاوت و گاها متعارض از جلسات ستاد از جانب افراد مختلف هستیم؟
جامعه ما ۱۴ ماه است با یک بحران بسیار فراگیر و پیچیده و فرسایشی دست به گریبان است. فشار بسیار بالایی روی دوش مسؤلان و مردم است و باید دقت کنیم که ستاد ملی باید یک جامعه ۸۰ میلیونی را در رویارویی با چنین بحرانی مدیریت و ساماندهی کند. روشن است که در چنین شرایطی نمی توانیم با تشنج آفرینی، تشتت آرا و چندگانگی با مردم صحبت نماییم.
کسانی که از لزوم یک صدایی در ستاد ملی کرونا انتقاد می کنند و گاها با ادبیات خاص آنرا به سخره می گیرند، شاید فراموش کرده اند که این تک صدایی و هماهنگی، تاکید و دستور اکید رهبر معظم انقلاب است. ایشان در دیدار با اعضای ستاد ملی کرونا صریحا فرمودند که همه صداها از ستاد ملی باید در هماهنگی کامل با یکدیگر باشند و با شفافیت کامل و دقیق به مردم اطلاع رسانی شود. تعدد آرا و نظرات در مدیریت کرونا منجر به سردرگمی مردم می شود. سردرگمی مردم در مساله ای که با جان و سلامت آنها ارتباط دارد، بطور قطع به صلاح نیست.
اطلاع رسانی غلط، می تواند منجر به سلسله اشتباهات دیگری در فرآیند مدیریت بیماری شود و بنابراین از تمامی اعضای ستاد در هر دستگاه و مقام و مسئولیتی خواسته شد، بحث اطلاع رسانی را صرفاً به سخنگوی ستاد ملی کرونا که معاون وزیر محترم بهداشت هستند، واگذارند.
سوالی که امروز در افکار عمومی پرتکرار است، این است که چرا دولت مانع سفرهای نوروزی نشد؟
در موج سوم کرونا وقتی با افزایش آمار بیماری در کشور مواجه شدیم، وزارت بهداشت با همکاری قراردگاه عملیاتی ستاد کرونا، پیشنهادی را به ستاد ملی عرضه دادند و در این پیشنهاد مقرر شد شهرهای کشور با در نظر گرفتن فاکتورها و متغیرهای مشخص، در چهار وضعیت آبی، زرد، نارنجی و قرمز تقسیم بندی شوند و به تناسب این رنگ بندی پروتکلهای اختصاصی برای کسب و کارها، مشاغل و شئون اجتماعی مردم نوشته شد.
در این پیشنهاد که به تصویب ستاد رسید و اجرایی شد، مناسبت های زمانی و موقعیت های مختلف که ممکن بود از راه افزایش سفر، برگزاری آئین های مذهبی یا… منجر به تغییر روند شیوع بیماری شوند، هم لحاظ شده بود.
در خصوص سفرهای نوروزی که بیان کردید، در واقع در ستاد ملی کرونا پیشنهاد جدیدی برای این مورد مطرح و مصوب نشد، بلکه مقرر شد همین طرح که معروف به محدودیت های هوشمند بود ادامه داشته باشد و ملاک قرار گیرد. چیزی که البته از قبل هم ستاد تاکید کرده بود که تا آخر کرونا ملاک عمل خواهد بود.
بر اساس این طرح سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع و به شهرهای زرد و آبی آزاد بود. البته در ستاد تاکید شد مسؤلان همه از مردم بخواهند که با وجود آزادی سفر به مناطق زرد و آبی از سفر اجتناب کنند.
توجه داشته باشید که در آستانه نوروز، وضعیت کشور نسبتا عادی و عمده ی جغرافیای کشور در وضعیت آبی و زرد قرار داشت. طبق شاخص هایی که ما از قبل به مردم اعلام نموده بودیم، و به روز رسانی منظم رنگ بندی مناطق، مردم اطلاع کامل از وضعیت داشتند و بنابراین زمینه برای اعمال محدودیت در شهرهای زرد و آبی وجود نداشت.
اگر به آمار توجه گردد ورودی به بیمارستان ها از روزهای ابتدایی سال آغاز شد که هنوز سفرها شکل نگرفته بود و یا اینکه همه کشور قرمز
یا نارنجی شد که مقصد سفر نبودند. اثر سفر قاعدتا باید این روزها یا چند روز آینده باشد ولی پیک چهارم از هفته اول فروردین شروع شد: نکته دیگر کشورهای اروپایی و همسایگان ما که عید و سفر نداشتند آنها چرا افزایش شدید بیماری دارند ضمن اینکه بعضی از آنها درصدی از جمعیت کشورشان را هم واکسن زده بودند. پس عامل اصلی بر خلاف تبلیغات جهت دار سفر نیست ویروس جهش یافته، خرید های عیدانه و دورهمی ها و رعایت کمتر دستور العمل ها می باشد ولی سفرها می تواند یکی از فاکتورها باشد.
حالا که تعطیلات تمام شده و شاهد پیک چهارم بیماری در سرتاسر کشور هستیم، قبول دارید که این مصوبه نادرست بوده است؟
ببنید در شکل گیری موج چهارم بیماری، نخستین متغیر مهم جهش ویروس بود. بعد از آن هم متغیرهایی مثل خرید شب عید، دورهمی های خانوادگی، عیددیدنی و دیدبازدیدها و نهایتا سفرهای نوروزی در شکل گیری موج نقش داشتند. مهم تر از همه اینها تأثیر روانی کاهش تعداد مرگ ومیر و ثبات ۱۸ هفته ای آمار بیماری در کشور بود که منجر به عادی انگاری شرایط و کاهش محسوس رعایت پروتکلهای بهداشتی از جانب مردم شد. نمی گردد همه اینها را نادیده گرفت و بروز موج چهارم رو فقط به سفرهای نوروزی نسبت داد. باید واقع بینانه تحلیل نماییم.
و نکته پایانی؟
در همه موج های قبلی که ما توانستیم آنها را مهار و وضعیت را مدیریت نماییم، همبستگی، در کنار یکدیگر بودن، هماهنگی و انسجام وحدت نقش حیاتی داشت. در واقع عامل اصلی توفیق کشور، اینها بود. عصبیت ها و هیجانات و بین نکاتی که خیلی از آن هم با حقیقت ها مطابقت ندارد، جز اینکه روان جامعه را گرفتار صدمه می کند و اختلال به وجود می آورد، هیچ کارکرد دیگری ندارد.
همه ما باید در این نوع بحران ها آرامش خویش را حفظ نماییم و از تناقض گویی، افترا افکنی و سیاسی کاری و فرافکنی دوری نماییم. مردم شاهد و ناظر رفتارهای ما هستند و دوگانگی ها و ریاکاری ها را تشخیص می دهند.
نباید تصور نماییم که به صرف بیان موضوعات از سوی ما، اقناع عمومی صورت می گیرد و انگشت های افترا به سمت دیگران کج می شود، اینطور نیست. بنابراین بهتر است همه با جان و دل از قایقی که همگی در آن نشسته ایم حفاظت نماییم و در هیچ کجای آن به بهانه های واهی و انگیزه های شخصی و سیاسی منفذ ایجاد نکنیم. نباید اینطور شود که توفیقات در کرونا متعلق به یک دستگاه و در زمان خیزش بیماری دستگاههای همکار را مقصر قلمداد نماییم. همه با هم در توفیقات و مشکلات شریک هستیم.
منبع: azar22.ir
