آذر: سفیر ایران در اوکراین تصریح کرد: همکاری با دادستانی کل اوکراین از مهم ترین و پررنگ ترین بخشهای مذاکرات ما با دولت اوکراین در مبحث سقوط هواپیما بوده است.
به گزارش آذر به نقل از ایسنا، سفیر ایران در اوکراین در گفت وگویی با یک رسانه در این کشور به سوالاتی در رابطه با پیگیری های ایران در مبحث سقوط هواپیمای اوکراینی، روابط دو جانبه، مبحث مشکلات در رابطه با روادید و دیگر موضوعات بین المللی پاسخ داد.
وی تصریح کرد: بطور قطع ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا که باعث افزایش تنش در منطقه شد، زمینه ساز حادثه تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی بود.
متن کامل گفت وگوی منوچهر مرادی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در اوکراین با خبرگزاری UNN اوکراین بدین شرح است:
سفیر:
بسم الله الرحمن الرحیم. سال نو را به شما تبریک عرض می کنم. امیدوارم سال جدید برای شما سالی خوب و پر خیر و برکت باشد.
از دیدن شما خوشحالم. پیش از هرچیز سال نو را به شما و مردم خوب اوکراین تبریک عرض میکنم و امیدوارم سال جدید پر از سعادت، پیشرفت و سلامتی برای مردم اوکراین باشد. همینطور امیدواریم هرچه سریعتر ویروس کرونا دست از سر مردم جهان بردارد و زندگی همه ما به شرایط عادی برگردد.
امیدوارم گفتگوی امروز ما بتواند به روشن شدن برخی ابهامات و شناخت هرچه بیشتر مردم اوکراین از دیدگاه ها و مواضع جمهوری اسلامی ایران راجع به روابط دوجانبه و دیگر موضوعات مورد علاقه کمک نماید.
خبرنگار:
تشکر می کنم. من هم از سوی خودم سال نو را به شما و خانواده تبریک عرض می کنم و بهترینها را برای شما آرزو دارم. اگر شما بعنوان مقدمه صحبتی دارید بفرمایید تا من سوالات خودم را شروع کنم.
سوالی که مطرح میشود در مورد سانحه هواپیماست. چند روز دیگر دومین سالگرد این تراژدی فرامیرسد. سوال این است که چگونه این سانحه بزرگ یاد داشته می شود؟ چون بیشتر از ۸۰ تن از سرنشینان هواپیما ایرانی بودند. در اوکراین چندین بنای یادبود ثبت شده است. آیا در ایران بنای یادبود یا مجسمه ای برای بزرگداشت این حادثه بوجود آمده است؟ چگونه بزرگداشت انجام میشود؟ آیا به این مناسبت روز عزاداری اعلام شده یا خیر؟
سفیر:
قبل از هر چیز اجازه می خواهم مراتب تسلیت عمیق خودم را در آستانه دومین سالگرد تراژدی سقوط هواپیمای اوکراین به همه بازماندگان این حادثه تلخ در ایران، اوکراین و دیگر کشورهایی که اتباعشان از این حادثه تأثیر پذیرفتند اعلام کنم. حقیقتا حادثه بسیار تلخی بود که در ایام جشن سال نو میلادی در اوکراین، کام همه ما را تلخ کرد. البته تلخی این حادثه بدون تردید برای مردم ایران بسیار بیشتر بود چونکه اکثریت قاطع جان باختگان یعنی ۱۴۷ نفر، از اتباع ایران بودند. این حادثه طبیعتا برای دیگر بازماندگان حانباختگان از دیگر کشورها هم دردناک است و هر یک از آنان درد و رنج زیادی را متحمل می شوند.
شما از رویکرد کشور من در برابر این حادثه پرسیدید. به صورت طبیعی مقامات ارشد و مسئولین ایرانی به اتفاق از این حادثه با تاسف و تاثر عمیق یاد کردند. در همان ساعات اول دستورات لازم در جهت پی گیری موضوع، روشن شدن ابعاد آن و دلجوئی از خانواده های جانباختگان از جانب رهبری عالی کشور، رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه صادر شد. همینطور طی دو سال گذشته، منطبق بر قوانین بینالمللی و مقررات داخلی جمهوری اسلامی ایران ابعاد فنی، حقوقی، قضایی و جبران خسارت ها اقدامات گوناگونی انجام شده است که از آن جمله، گزارشات لازم در مورد ابعاد فنی حادثه بر مبنای مقررات ایکائو و با کسب نظر از بقیه کشورها تهیه شده و به ایکائو و همینطور کشورهای دخیل ارسال شده است، پرونده مقصرین و متهمین طی دو سال قبل در مراجع قضایی ایران مورد بررسی قرار گرفته و برای افرادی که بعنوان مقصر و متهم بازداشت شده اند مراحل دادرسی به دقت انجام شده و در حال انجام می باشد.
همچنین، دولت جمهوری اسلامی ایران مطابق استانداردهای بین المللی و البته با حسن نیت مبحث پرداخت ها را پیگیری کرده و رسما اعلام نموده است که به هریک از خانواده های جانباختگان مبلغ ۱۵۰ هزار دلار بدون توجه به تابعیت آنان پرداخت خواهد نمود. تاکنون تعداد قابل توجهی از خانوادههای قربانیان حادثه مبادرت به تشکیل پرونده و دریافت مبلغ کرده اند.
در مورد یادمان و بنای یادبود، یک یادمانی به احترام جان باختگان حادثه در محل سقوط هواپیما ساخته شده و به تازگی پدر یکی از جانباختگان که از اتباع اوکراین بود از این محل دیدن کرده است. در اوکراین هم طی دو سال قبل سنگ یادبودی در یکی از پارک های حاشیه رود دنیپر نصب شده که من در سال قبل در مراسم اولین سالگرد این حادثه در آن جا حضور پیدا کردم.
در ایران هم در محل سقوط هواپیما، بنای یادبودی بوجود آمده که چند ماه پیش پدر یکی از جانباختگان اوکراینی، در مسافرت به تهران از این بنا دیدن کرد. در کنار آن، در ایران معمولاً طی مراسم مذهبی، یاد درگذشتگان با حضور در مساجد و برگزاری مراسم مذهبی پاس داشته می شود.
خبرنگار:
بله من کاملا پاسخ شما را شنیدم. همان گونه که آگاه هستید بیانیه های زیادی از جانب طرف اوکراینی در رابطه با ابعاد فنی و سایر ابعاد سانحه صادر گردیده است. آیا از جانب ایران کلیه بررسی ها و رسیدگی به ابعاد این سانحه به اتمام رسیده است؟
سفیر:
منظورتان بررسی های فنی است؟
خبرنگار:
منظورم اقدامات رسیدگی به پرونده و تحقیقات مربوطه است.
سفیر:
در پاسخ به سوال پیشین گفتم پرونده حادثه سقوط هواپیما چند بعد دارد که شامل ابعاد فنی، حقوقی، قضایی و مسئله پرداخت خسارت است. در مورد بعد فنی، مطابق قوانین ایکائو در یک مدت مشخص ایران باید گزارش فنی را عرضه میکرد که این کار انجام شده است. در مورد مسائل حقوقی و قضایی دادگاه درحال رسیدگی به اتهامات مقصرین این حادثه است. دادگاه ۲ بار تشکیل جلسه داده و بنا به درخواست بعضی از شکات و وکلای آنان، قاضی دادگاه خواهان بررسی دوباره و رفع نقصها پرونده شده است. جلسات بعدی دادگاه متعاقبا اعلام خواهد شد.
در مورد پرداختها دو مبحث وجود دارد. مبحث نخست، پرداخت به خانوادهها است و مبحث دوم، پرداخت خسارت هواپیمای شرکت مائو است. در مورد اول توضیح دادم. در مورد دوم مذاکرات بین شرکت مائو، وکلای حقوقی آن و طرف ایرانی در حال انجام می باشد.
به هرحال، تمامی ابعاد پرونده مورد بررسی قرار گرفته که برخی ابعاد آن به اتمام رسیده و برخی دیگر هم در حال انجام می باشد.
خبرنگار:
سال گذشته میلادی آقای دانیلوف (دبیر شورای امنیت اوکراین) اظهار داشت که این حادثه با ترور سردار قاسم سلیمانی ارتباط دارد. همان گونه که آگاه هستید ایشان یک فرد پر نفوذ در ایران بود و کشته شدن ایشان تأثیر زیادی در داخل ایران گذاشته است. به نظر شما این حادثه با ترور سردار سلیمانی ارتباط داشت؟
سفیر:
به طور قطع یکی از عناوینی که زمینه ساز حادثه تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی شد ترور سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی بود. در گزارشهای فنی هم که از جانب ایران عرضه شد با اشاره به مستندات موجود و به رغم هماهنگی بین بخشهای نظامی و غیرنظامی علت وقوع سانحه سقوط هواپیما بروز خطای انسانی و اشتباه در تشخیص هواپیمای مسافربری با موشک آمریکایی اعلام گردید. این اشتباه و این حادثه تلخ بعد از ایجاد شرایط جنگی و تهدیدات آمریکا ضد ایران پس از حادثه ترور سردار شهید سلیمانی رخ داد. یعنی اگر در شرایط جنگی نبودیم و تهدیدات آمریکا وجود نداشت شاید این اتفاق تلخ رخ نمی داد.
جهت اطلاع خوانندگان اعلام می کنم که سردار سلیمانی یکی از فرماندهان شاخص در نیروهای نظامی ایران و یک فرمانده شجاع بود که بیشترین تأثیر را در مبارزه با تروریسم و مقابله با جنایات گروههای تروریستی مانند داعش، القاعده و جبه النصره داشت و آنان را متحمل شکستهای سختی نمود. تمامی سیاستمداران و تحلیل گران مسائل خاورمیانه اذعان می دارند که این سردار سلیمانی بود که نابودی گروه تروریستی داعش را در عراق و سوریه رقم زد و نقش اصلی را در رهایی مردم منطقه از شر این گروههای جنایتگار ایفا کرد. این در حالی بود که ما میدانیم برپایه اعتراف آقای ترامپ در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، داعش توسط آمریکا به وجود آمد. ترامپ آشکارا اعتراف کرد که داعش توسط اوباما و کلینتون بوجود آمده و در حالیکه سردار سلیمانی فرمانده اصلی مبارزه و نابودی داعش بود، ترور ایشان توسط آمریکا مبین سیاست دوگانه امریکا در مبارزه با تروریسم است.
سردار سلیمانی فردی بسیار محبوب در بین ایرانی ها بود چونکه تمام زندگی خویش را در راه دفاع از وطن و مبارزه با تروریسم در منطقه گذاشته بود. مردم ایران و منطقه با حضور چند میلیونی در مراسم خاکسپاری که در شهرهای مختلف در ایران و عراق برگزار شد، تنفر خویش را از اقدام امریکا نشان دادند.
محبوبیت سردار سلیمانی فقط به مرزهای ایران محدود نیست و در یک پهنه جغرافیایی از شبه قاره هند تا دریای مدیترانه طرفداران زیادی داشت. اقدام آمریکا، اعتراض و ابراز تنفر جمعی مردم در منطقه خاورمیانه و شبه قاره را به دنبال داشت.
نکته حائز اهمیت، مغایرت اقدام امریکا با خیلی از مفاد و مقررات حقوق بین الملل بود به شکلی که خانم اگنس کالامار گزارشگر ویژه سازمان ملل، ترور سردار سلیمانی را نقض حقوق بینالملل اعلام نمود.
به هر حال، در پاسخ به سوال شما میتوان اظهار داشت که بطور قطع ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا که باعث افزایش تنش در منطقه شد، زمینه ساز حادثه تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی بود.
خبرنگار:
در مقابل در سفارت جمهوری اسلامی ایران تصویر سردار سلیمانی را مشاهده کردم. آیا این تصویر توسط سفارت نصب شده یا مردم این کار را کرده اند؟
سفیر:
آن تصویر از جانب سفارت گذاشته شده است لکن ما طی دو سال قبل شاهد ابراز همدردی مردم اوکراین بوده ایم. بعد از شهادت ایشان برخی از مردم اوکراین برای ابراز تسلیت به سفارت رجوع کردند و دست نوشته هایی هم به ما دادند. همینطور بعد از شهادت و در اولین سالگرد شهادت هم برنامههای مختلفی توسط مردم اوکراین برای تکریم سردار سلیمانی در شهر کییف برگزار شد.
خبرنگار:
به ابعاد حقوقی و قضایی رسیدگی به پرونده سانحه هواپیما بپردازیم. همانطور که فرمودید در جریان هستیم که جلسه دادگاه اجرا شد. سوال این است که چه کسانی بعنوان مظنون عرضه شدند و چه کسانی در دادگاه سخن گفتند؟ آیا نمایندگان اوکراین هم حضور داشتند؟
سفیر:
تا به حال دو جلسه دادگاه با حضور متهمان پرونده، شکات و وکلای آنها در تاریخ ۲۱ و ۲۸ نوامبر ۲۰۲۱ برگزار شده است. جزئیات جلسه دادگاه و روند برگزاری آن توسط رسانه های گروهی ایران انتشار یافته و تصور می کنم اطلاعات قابل توجهی از این دادگاه انتشار یافته است. بنا بر اعلام دادستان نظامی تهران تاکنون ۱۰۳ نفر از خانواده های قربانیان به دادسرا رجوع کرد و خود یا توسط وکلای شان، شکایت خویش را عرضه کردهاند.
طی جلسه نخست دادگاه برخی از اولیای دم جانباختگان حادثه نظرات خویش را در مورد روند دادرسی اعلام نمودند و به آن ایراداتی وارد کردند. باتوجه به این امر، قاضی خواهان بررسی دوباره پرونده شد و آنرا به دادسرا ارجاع نمود.
در جلسه دوم که کوتاهتر از جلسه اول بود، عموما به مسائل دادرسی و شکلی پرداخته شد و باتوجه به درخواست مجدد خانوادهها و وکلای آنها قرار شد در پرونده بررسی بیشتری صورت گیرد. مقرر است زمان تشکیل جلسه بعدی از جانب دادگاه اعلام گردد.
در مورد حضور اتباع اوکراین، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران طی یادداشت رسمی آمادگی مسئولین دادگاه برای حضور خانوادههای اوکراینی و همینطور سفیر اوکراین در تهران را اظهار داشت که مطابق قوانین داخلی ایران، تابحال چنین امکانی در اختیار نمایندگیهای خارجی قرار داده نشده است اما باتوجه به حسن نیت جمهوری اسلامی ایران و روابط حسنه بین دو کشور و موافقت طرف ایرانی در دور سوم مذاکرات برای دعوت از سفیر اوکراین، از آقای بوردیلیاک سفیر محترم اوکراین دعوت بعمل آمد تا در جلسات دادگاه حضور یابند که متاسفانه به رغم موافقت اولیه سفارت اوکراین، سفیر در این نشست شرکت نکرد. برداشت ما این است که اگر جناب سفیر در دادگاه حضور داشتند تصویر روشن تری از روند قضایی پرونده توسط ایشان بدست میآمد.
به هر حال، قوه قضاییه اعلام نموده است که بررسی حقوقی و قضایی این پرونده در قالب مقررات و صلاحیت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار می گیرد و اهمیت این حادثه، رسیدگی دقیق و تحقق عدالت را ضروری مینماید. امیدواریم جلسات بعدی دادگاه به زودی اجرا شود و شاهد تحقق عدالت دراین زمینه باشیم.
خبرنگار:
چندی پیش انجمن کانادایی بازماندگان حادثه اعلام نمود که ۹ مامور عالیرتبه به دادگاه معرفی گشتند. این اسامی را قید نمیکنم. آیا جنابعالی تایید میکنید که این ۹ نفر به دادگاه معرفی شدهاند؟ آیا کیفرخواست توسط دادستان نظامی تهران به آنها مطرح گردیده است یا خیر؟
سفیر:
برخی اسامی در فضای مجازی منتشر گردیده لکن تابحال به صورت رسمی از جانب مسئولین ذیربط اسامی افراد اعلام نشده است بنابراین نمی توانم راجع به این اسامی اظهارنظر کنم. شخصا حزن و اندوه بسیار خانواده های جانباختگان را با تمام وجود درک می کنم. شاید در جای دیگر هم گفته باشم که خود من هم تجربه حادثه ای مشابه را در سالیان گذشته دارم که بر اثر آن، و همسر و تنها فرزندم را در یک حادثه هوایی از دست دادم. به همین دلیل، بیشتر از هر مسئول ایرانی خودم را شریک درد و اندوه خانواده های جانباختگان می دانم و فقدان دردناک عزیزان آنها را به خوبی درک می کنم. با این وجود، باید بپذیریم که پی گیری حقوقی این پرونده با بیانیههایی که در فضای مجازی منتشر می گردد متفاوت است. متهم کردن افراد و اعلام جرم ضد آنها باید مبتنی بر مستندات باشد. اگر غیر از این باشد به این معناست که پرونده روندی غیرحقوقی را طی خواهد نمود که به سود هیچکس نیست و نتیجهای از آن حاصل نمی گردد. امروز بر مبنای شواهد و مستندات موجود که در اختیار دادگاه قرار گرفته است، تعدادی افراد متهم شده اند و درحال محاکمه هستند. البته این اسامی در جلسات دادگاه به خانواده های جان باختگان و وکلای آنها اعلام شده لکن تابحال به صورت رسمی اعلام نشده است.
به هر حال، همه ما ضمن اینکه عمیقا متاثر و متاسف هستیم، باید صبر نماییم تا بر مبنای مستندات و رویههای قضایی موجود، به اتهامات افراد خاطی رسیدگی شود و مقصرین حادثه مطابق عدالت محاکمه شوند.
خبرنگار:
شما فرمودید که در جریان این جلسات اسامی افراد مشخص شده اما به صورت رسمی اعلام نشده است. آیا این اسامی به طرف اوکراینی اعلام شده است؟
سفیر:
با توجه به اینکه قوه قضاییه هنوز اسامی را به صورت رسمی معرفی و اعلام نکرده است، به طور طبیعی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و سفارت نمی تواند به طرف اوکراینی اعلام نماید. اگر از سوی دادگاه اسامی به صورت رسمی به وزارت امور خارجه ایران اعلام گردد، حتما طرف اوکراینی هم از آن آگاه خواهد شد. البته این امکان برای خانواده های جانباختگان اوکراینی وجود دارد که در صورت نصب وکلای ایرانی، از راه آنها در دادگاه حضور یافته و از کم و کیف پرونده اطلاع یابند.
خبرنگار:
گروه بین المللی هماهنگی موضوعات در ارتباط با حادثه اوکراین، انگلیس، کانادا و سوئد قرار شد ۲۲ نوامبر سال قبل جلسه در ارتباط با پرداخت غرامت را برگزار کنند. آیا طرف ایرانی از حضور در جلسه منصرف شد؟
سفیر:
هیات ایرانی در دور سوم مذاکرات صراحتا اظهار داشت که گروه به اصطلاح بینالمللی هماهنگی را به رسمیت نمی شناسد. برای این امر علل گوناگونی وجود دارد. نخست اینکه بر مبنای آمار قطعی، از ۱۷۶ جانباختگان این سانحه ۱۴۶ نفر ایرانی، ۱۱ نفر اوکراینی، ۱۰ نفر افغانستانی، ۵ نفر کانادایی و ۴ نفر تبعه سوئد هستند. بعلاوه، هنگام خروج مسافرین هواپیما، تنها تعداد سی نفر از آنان پاسپورت خارجی خویش را نشان دادند و بقیه با پاسپورت ایرانی وارد هواپیما شده اند.
جمهوری اسلامی ایران مانند خیلی از کشورهای جهان تابعیت دوگانه را نمیپذیرد بنابراین تمام کسانی که تابعیت دوگانه داشتند تبعه ایران به شمار می آیند. بر این اساس، هیچ تبعه بریتانیا در بین جان باختگان وجود ندارد چونکه افرادی که انگلیس ادعا میکند تبعه آن کشور هستند، بر مبنای مقررات، تبعه ایران هستند بنابراین حضور کشور انگلستان که در گروه هماهنگی قابل درک نیست. بدین ترتیب، ترکیب گروه بینالمللی هماهنگی اساسا مورد تردید و حضور کشوری مانند انگلیس در آن مورد سوال است. کشور افغانستان هم از همان جلسات نخست و باتوجه به گرایشات سیاسی موجود در گروه، از آن خارج شد.
بنظر می رسد هدایت گروه مذکور بیشتر از همه در دست کشور کانادا است و دولت این کشور که سیاست های خصمانه ای ضد ایران دارد، بیشتر از دیگران در تصمیمات متخذه توسط کشورهای عضور گروه ایفای نقش می کند. دولت کانادا سال ها پیش رابطه سیاسی خویش را با ایران قطع کرده و در مجامع بین المللی همواره تندترین و خصمانه ترین مواضع را ضد ایران اتخاذ نموده است. ازاین رو این گروه نه از انسجام کافی و نه از حسن نیت لازم در جهت حل و فصل مساله برخوردارست.
نکته دوم که بسیار با اهمیت می باشد و متاسفانه از سوی دوستان اوکراینی و اعضای به اصطلاح گروه هماهنگی مورد غفلت قرار می گیرد این است که در دور اول مذاکرات در کییف، سه کشور دیگر (انگلستان، سوئد و کانادا) در یک نشست مجازی به اوکراین نمایندگی دادند تا از جانب آنان در مورد مساله پرداخت ها با ایران وارد مذاکره شود و گفتند در این صورت نیازی به مذاکره با کشورهای دیگر نیست. در آن جلسه به صورت مشخص طرف ایرانی سوال کرد که اگر در مورد پرداخت به توافق برسیم آیا این توافق مورد تایید سایر کشورها هست یا خیرکه آنها با قاطعیت حمایت خویش را از هر گونه توافق بین ایران و اوکراین اعلام نمودند.
بنابراین به دو دلیل مهم که ذکر شد، هیچ دلیلی برای مذاکره با گروه به اصطلاح هماهنگی وجود ندارد. البته اعتقاد داریم که در سه دور مذاکره با دولت اوکراین به نتایج خوبی رسیدیم ولی متاسفانه اعمال نظر بعضی از اعضای این گروه بخصوص کانادا، مسیر پرونده را بخصوص در مبحث پرداخت ها منحرف کرد. ضمنا مبحث مذاکره در مورد پرداخت ها که حالا گروه به اصطلاح هماهنگی با ارسال یادداشتهای مکرر و گاها تهدیدآمیز خواهان پی گیری آن است، از همان دور اول مذاکرات مورد توجه و درخواست طرف ایرانی بود. در سه دور مذاکرات هم نمایندگان در ارتباط با بخش پرداختها حضور داشتند اما طرف اوکراینی اصرار داشت ما عجلهای برای گفتگو در مورد پرداخت ها نداریم و پس از مشخص شدن سایر ابعاد پرونده، به مبحث پرداخت ها خواهیم رسید. به اعتقاد من کشورهای مذکور درصورتیکه به دنبال حل و فصل مبحث پرداخت ها هستند، اجازه دهند مسیری که باز شده طی شود و شهروندان خویش را برای دریافت این مبلغ پیشنهاد شده از جانب ایران ترغیب کنند. مبحث پرداخت خسارت هواپیما هم توسط شرکت مائو و طرف ایرانی درحال بررسی است. بنابراین به نظر می آید نیازی به تعیین تاریخ های مکرر و تهدید و ضرب الاجل نیست. جمهوری اسلامی ایران هم بنا ندارد در سایه تهدید و ضرب الاجل وارد هیچ مذاکره ای بشود.
خبرنگار:
با توجه به فرمایش جنابعالی آیا درست متوجه شدم که در آخرین یادداشت عرضه شده از جانب گروه هماهنگی همراه نوعی ضرب الاجل از ایران خواسته شده بود تا پنجم ژانویه پاسخ دهد و ایران از عرضه پاسخ طبق آن تاریخ امتناع کرد؟
سفیر:
ما از پاسخ دادن امتناع نکردیم بلکه صرفاً اعلام کردیم آمادگی مذاکره با گروه مذکور را نداریم. در عین حال، طی یادداشت رسمی اعلام کردیم آمادگی داریم با کشورهای کانادا، سوئد و اوکراین جداگانه مذاکره نماییم. در مورد انگلیس هم گرچه اعتقاد داریم ارتباطی با این مورد ندارد لکن طی یادداشت اعلام کردیم برای رفع برخی ابهامات می توانیم با آنها گفتگو نماییم. ما هیچ گاه از مذاکره و گفتگو در مبحث مهمی مانند سانحه سقوط هواپیما طفره نرفتهایم و تلاش داشته ایم نهایت همکاری را با کشورهای دیگر انجام دهیم.
خبرنگار
میتوانیم منتظر باشیم چهارمین دور مذاکرات برگزار شود؟
سفیر:
بله همان گونه که گفتم جمهوری اسلامی ایران آمادگی خویش را برای برگزاری مذاکرات دوجانبه با اوکراین و سه کشور دیگر اعلام داشته و برگزاری دور چهارم به میزان آمادگی و اراده دولت اوکراین بستگی دارد. ضمنا در انتها دور سوم مذاکرات در کی یف گرچه به تمامی سوالات طرف اوکراینی پاسخ داده شد لکن به دوستان اوکراینی اعلام کردیم درصورتیکه سوالات یا ابهامات دیگری وجود دارد، میتوان به صورت مشخص در مورد آن مذاکره کرد.
خبرنگار:
در خصوص مبلغ غرامت ۱۵۰ هزار دلار آیا شما در جریان هستید که چند خانواده این مبلغ را دریافت کرده و آیا اتباع اوکراین هستند که این مبلغ را دریافت کرده باشند؟
سفیر:
مبلغ ۱۵۰ هزار دلار برپایه حسن نیت طرف ایرانی و قاعدهex gratia برای دلجویی از خانواده های قربانیان اختصاص یافته است و بیشتر از میزانی است که جمهوری اسلامی ایران بر مبنای کنوانسیون های بینالمللی که در آنها عضویت دارد، متعهد به پرداخت آن است. هیات دولت این مبلغ را تصویب و ستادی در وزارت راه و شهرسازی مسئولیت پرداخت آن به خانواده های جانباختگان را فارغ از ملیت آنان برعهده دارد.
در مورد اینکه چه تعداد از خانواده ها مبادرت به دریافت مبلغ کردهاند، آمار دقیقی در اختیار ندارم چونکه این فرایند در حال انجام می باشد لکن اطلاع دارم که تعدادی این مبلغ را دریافت کردهاند. در مورد خانوادههای اوکراینی هنوز هیچ یک از این خانوادهها رجوع نکرده اند. شاید اطلاعرسانی کافی در این مورد انجام نشده باشد. البته همان گونه که گفتم، در دور سوم مذاکرات، مسئول پرداختها در ترکیب هیات ایرانی به کییف آمد و به رغم آمادگی طرف ایرانی برای مذاکره در مورد پرداخت ها، طرف اوکراینی حاضر به مذاکره نشد.
خبرنگار:
چه موضوع هایی در جریان دور سوم مذاکرات عنوان شد و طرف اوکراینی چگونه عدم مذاکره در مورد پرداخت ها را توجیه کرده است؟
سفیر:
پاسخ به این پرسش را بایستی دوستان اوکراینی بدهند اما آنان هم در مذاکرات و هم در مصاحبه هایی که مکررا انجام می دادند، بر موضوعات دیگری مانند شفافیت، عدالت و پاسخگویی طرف ایرانی تاکید داشتند. ما مخالفاتی با طرح این موضوعات نداشتیم و افرادی که در هیات ایرانی حضور داشتند تمامی ابعاد فنی، قضایی، حقوقی و نظامی را به صورت کامل و جامع عرضه کرده و جزئیات کامل حادثه و حتی عناوینی که جنبه محرمانه داشت هم به دوستان اوکراینی منتقل گردید.
برداشت ما این است که دوستان اوکراینی علاقه ای به موفقیت مذاکرات و حل و فصل نهائی مبحث در چارچوب مذاکرات دوجانبه نداشته و بیشتر مایل بودند و هستند تا گروه به اصطلاح هماهنگی را در مقابل ایران قرار دهند و پرونده مطابق نظرات آنها به نتیجه برسد. بدیهی است که چنین هدفی نمی تواند موافق حسن نیت و روابط حسنه دو کشور ایران و اوکراین باشد. بعلاوه، دولت اوکراین به خوبی می داند که ما از ابتدا گروه به اصطلاح هماهنگی را به رسمیت نشناخته و به دلایلی که قبلا ذکر شد، هویتی برای آن قائل نبودیم.
خبرنگار:
با توجه به این که فرمودید به سبب ارتکاب خطای انسانی توسط اپراتور سامانه پدافند هوایی “تور ام یک” این حادثه اتفاق افتاده است نظارت بر استفاده از این سامانه چگونه صورت می گیرد.
سفیر:
سامانه های ضدهوایی تور- ام یک، سامانههای دقیقی هستند و کارآیی لازم را برای مأموریت محوله دارند. طی سالهای گذشته هم هماهنگی خیلی خوب و دقیقی بین بخش سامانه پدافند هوایی ایران و هواپیمایی کشوری وجود داشته است کما اینکه در تمامی هشت سال جنگ رژیم صدام حسین با جمهوری اسلامی ایران، این هماهنگی به صورت کامل وجود داشت و در عین اینکه در شرایط جنگی بودیم، حادثه مهمی برای هواپیماهای غیرنظامی رخ نداد.
در پاسخ به پرسش پیشین شما هم گفتم که وضعیت تنشآلود بعد از ترور شهید سلیمانی و احتمال حمله موشکی آمریکا به ایران بعد از حمله ایران به پایگاه عین الاسد، شرایط پیچیده ای را ایجاد کرد که متاسفانه با خطای اپراتور سامانه، این حادثه تلخ به وقوع پیوست. تمام این توضیحات و جزئیات کامل آن هم در سه دور مذاکره و هم به صورت مکتوب به طرف اوکراینی عرضه شده است.
خبرنگار:
همان طور که متوجه شدم در جریان مذاکرات، قرار بود طرف ایرانی اطلاعات سامانه “تور ام یک” را ارائه نماید. آیا در این خصوص اطلاعاتی عرضه شده است؟
سفیر:
جمهوری اسلامی ایران بر مبنای مقررات بین المللی و صلاحیت سرزمینی درحال بررسی ابعاد این پرونده است و اطلاعاتی که دیگر کشورها از ایران می خواهند بایستی منطبق بر این قوانین باشد. به علاوه، باتوجه به اینکه بخشی از نیروهای مسلح ایران در این پرونده مورد افترا قرار گرفته اند، به صورت طبیعی هیچ دستگاه و سازمانی اجازه ندارد اسرار نظامی خویش را در اختیار کشورهای دیگر قرار دهد بنابراین در حدی که قانون به مسئولین ایرانی اجازه داده است، اطلاعات لازم به دولت اوکراین داده شده است.
خبرنگار:
من گزارش فنی حادثه را مطالعه کردم. متاسفانه پاسخ برخی سوالات را نتوانستم پیدا کنم اما در رسانه هایی که قبلا اخبار را منتشر نمودند، اعلام گردید که طول موشک آمریکایی مد نظر از یک متر بیشتر بود. هواپیمای اوکراینی از فرودگاه درحال بلند شدن بوده در حالیکه حرکت موشک به سمت زمین است و مسیر این دو با یکدیگر متفاوت میباشد. متاسفانه برای من مشخص نشد که این سانحه چگونه صورت گرفته است. گزارش سازمان هواپیمایی این پاسخ را میدهد یا خیر؟
سفیر:
در آن گزارش به سوال شما پاسخ داده است. در گزارش گفته شده که این سامانه روز پیش از جای دیگری به نزدیک فرودگاه مهرآباد تهران منتقل شده بود. متاسفانه خطای انسانی از اینجا آغاز شد که مسئول سامانه جهت شمال را در این سامانه تنظیم نکرد و اگر جهت شمال تنظیم نشود، اینکه موشک یا هواپیما از چه سمتی بیاید برای سامانه مشخص نمی گردد. به علاوه، چند ساعت پیش از این سانحهی تلخ، جمهوری اسلامی ایران پایگاه عین الاسد که سربازان آمریکایی در آن بودند را با چند فروند موشک مورد حمله قرار داده بود و بخش نظامی ایران منتظر مقابله به مثل آمریکا به تلافی حمله عینالاسد بود. در چنین شرایطی، امکان دارد از دید اپراتور سامانه، هر پرنده ای موشک آمریکایی قلمداد گردد بنابراین این وضعیت را میتوان دلیل اصلی و زمینه ساز این حادثه تلخ دانست. در گزارش فنی ایران هم این مورد کاملاً توضیح داده شده است.
خبرنگار:
آخرین سوال را می پرسم در حالیکه صد سوال در ذهن دارم. دفتر دادستان کل اوکراین اعلام نموده است طرف ایرانی علیرغم وعده خود در خصوص اینکه در صورت ارسال پرونده به دادگاه، دادستانی اوکراین را در جریان قرار خواهد داد، این کار را نکرد. آیا ایران این قول را داده است یا خیر؟ اگر قول داده است پس چرا انجام نداد؟
سفیر:
همکاری با دادستانی کل اوکراین از مهم ترین و پررنگ ترین بخشهای مذاکرات ما با دولت اوکراین بوده و مسئولین دادستانی بیشتر از دیگر بخش ها با یکدیگر مذاکره و گفتگوی کرده اند. در هر سه دور مذاکره در کی یف و تهران، نمایندگان دادستانی ایران و اوکراین حضور داشته و طرف ایرانی با دست باز اطلاعات کامل را به طرف اوکراینی داده و آنها را در جریان روند کامل پیگیری قضایی قرار داده است.
در دورهای نخست و دوم مذاکرات، هیات های قضایی ایرانی و اوکراینی از محل دادستانی مقابل دیدن کرده و مذاکرات جداگانه را خارج از مذاکرات کلی معاونین وزرای خارجه دو کشور برگزار کردند. خود من هم یک مرتبه با آقای مامدوف معاون دادستانی کل اوکراین ملاقات کردم و برخی مسائل را برای ایشان توضیح دادم.
در دور دوم مذاکرات، مسئولین دادستانی کل اوکراین در دیدار از دادستانی کل ایران، ضمن مذاکره جداگانه، در جریان کار مهمی که شبیه سازی سانحه بود قرار گرفتند و جزئیات حادثه را از نزدیک مشاهده نمودند.
در مورد مکاتبات دادستانی کل اوکراین، مسئولین ایرانی به کلیه مکاتباتی که پاسخ به آنها خلاف مقررات جمهوری اسلامی ایران و صلاحیت قضایی ما نبوده پاسخ داده اند. برخی درخواستهای دادستانی کل اوکراین با مقررات و صلاحیت قضایی طرف ایرانی همخوانی نداشت و درخواست هایی فراقانونی بود. همچون اینکه برخی اطلاعات نظامی ما را می خواستند که به صورت طبیعی هیچ کشوری نمی تواند آنرا در اختیار کشور دیگر قرار دهد.
در مورد وعده های طرف ایرانی، اگر وعدهای داده شده حتما انجام شده است. برای رفتار در حوزه قضایی، ملاک حسن نیت، قوانین بین المللی و موافقتنامه های دوجانبه است و فراتر از آنرا زیادهطلبی می نامند که قاعدتا مورد پذیرش قرار نمی گیرد. این یک تناقض است که دادستانی کل اوکراین مکررا درخواست اطلاعات می کند اما از سوی دیگر مانع حضور سفیر اوکراین در جلسات دادگاه می شوند.
نکته مهم تر این است که دادستانی کل اوکراین برخی مکاتبات و درخواست های ما را هم بدون پاسخ گذاشته است در حالیکه اگر اطلاعات طرف اوکراینی بموقع به ما میرسید میتوانست در روند شفاف سازی ابعاد پرونده به ما کمک نماید. بپذیریم که فضاسازی و جوسازی برای نیل به برخی اهداف، ما را به نتیجه نمی رساند و سوء تفاهم ها را بیشتر خواهد نمود.
خبرنگار:
طرف ایرانی چه درخواست هایی را مطرح کرده است؟
سفیر:
دادستان نظامی تهران طی نامه به دادستانی کل اوکراین خواهان دریافت اطلاعاتی در مورد مدارک فنی هواپیما، لیست مسافران از شرکت مائو، طرح برخی سوالات در مورد معاضدت قضایی برای انجام بهتر تحقیقات و… شد که دادستانی کل اوکراین هیچگاه به این سوالات پاسخ نداد.
خبرنگار:
بهتر است بعد از این مورد به مسائل بهتر بپردازیم. زمینه همکاری بین دو کشور را حالا چگونه ارزیابی میکنید و در شرایط کنونی در زمینه های اقتصادی، سرمایه گذاری و… چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
سفیر:
با اعتقاد به ظرفیت های وسیع ایران و اوکراین در جهت توسعه روابط در میان، طی سه سال و چند ماه گذشته همواره بر لزوم توسعه روابط در جهت منافع دو ملت تاکید و پیشنهادات گوناگونی برای بهره مندی از این ظرفیت ها به مسئولین اوکراینی عرضه کرده ام. متاسفانه غالب این پیشنهادات از جانب دوستان اوکراینی بدون پاسخ مانده است. آنان به طور عمده به تحریم های غیرقانونی و یکجانبه آمریکا بعنوان یک مانع اشاره کرده و طی دو سال قبل هم بر ضرورت حل و فصل پرونده سانحه سقوط هواپیما بعنوان پیش شرط توسعه روابط تاکید می نمایند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران یک کشور با ظرفیت های وسیع تجاری و اقتصادیست و دولت اوکراین میتوانست با روشنبینی و آیندهنگری بیشتر، در جهت تقویت اقتصاد خود، ارتباط موثری با ایران برقرار کند. ایران یک کشور ثروتمند و دارای یک بخش خصوصی پویا و فعال است.
شرکتهای ایرانی علاقمند هستند در بازار اوکراین حضور پیدا کنند و در پروژه های مختلف این کشور سرمایهگذاری نمایند. دولت اوکراین میتواند این زمینه را فراهم آورد و برخی موانع را رفع نماید تا سرمایهگذاری بخش خصوصی و سرمایهگذاران ایرانی به این جا بیایند. ما تلاشهای دولت اوکراین برای جلب سرمایه گذاری خارجی بخصوص ابتکار جناب ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور محترم اوکراین را در فراهم کردن شرایط سرمایهگذاری مثبت ارزیابی کرده و برای آن احترام ویژه قائل هستیم و امیدواریم دیگر بخش های دولت اوکراین هم بتوانند موانع موجود برای عملیاتی شدن این ایده مهم را از سر راه بردارند.
خبرنگار:
نظر شما در مورد این که مشکلات در مورد مسائلی مانند روادید به چه شکل ایجاد می شود و چه راهکارهایی در مورد آن وجود دارد، چیست؟ دیدگاه خویش را هم در مورد پیشنهاد رئیس جمهور در مورد تابعیت مضاعف بفرمایید.
سفیر:
اوکراین برای ایرانیها یک کشور جذاب است. در ایران در بین اقشار مختلف از دانشجویان، بازرگانان و گردشگران نسبت به اوکراین علاقهمندی وجود دارد اما متاسفانه همانطور که اشاره کردم، برخی موانع و محدودیتها سبب شده است که تعداد ایرانیهایی که به اوکراین میآیند با کاهش مواجه شود. البته در گفتگو با همکاران و سفرای دیگر کشورها در اوکراین متوجه شدهام آنها هم با خیلی از این مشکلات مواجهند و صرفاً متوجه شهروندان ایرانی نیست. مشکلات دریافت روادید، مقررات دست و پا گیر برای سرمایه گذاری اتباع خارجی، رفتار غیر حرفه ای در بعضی دستگاههای دولتی نسبت به بازرگانان، دانشجویان و گردشگران و امنیتی بودن بیش از حد فضای حاکم بر رفتار با اتباع خارجی، مهم ترین موانعی است که در مقابل حضور موثر اتباع خارجی وجود دارد. معتقدم مسئولین اوکراین باید به صورت جدی تری به این مسائل بپردازند. زمانی در اوکراین بیشتر از ۵ هزار دانشجوی ایرانی تحصیل می کردند و علاقه به اوکراین در بین آنها بوجود آمده بود. جذب دانشجو و توریست و سرمایه گذار یک فرصت برای اوکراین است و باید به خوبی از آن استفاده گردد.
موضوع روادید، واقعا یک کلاف سردرگم است؛ یک ایرانی با زحمت بسیار روادید می گیرد و در فرودگاه با بازجویی و سوالات مختلف نیروهای مرزبانی مواجه می شود و با کوچکترین بهانه از ورود وی به اوکراین جلوگیری می شود. این رفتار تاثیرات منفی خواهد داشت. در این مورد به صورت مکرر با مسئولین سیاسی، مرزبانی، وزارت علوم و روسای دانشگاههای اوکراینی گفتگو و ملاقات کردهایم. همه مشکل را می دانند اما متاسفانه همچنان این مشکلات ادامه دارد.
در مورد ابتکار جناب آقای زلنسکی و لایحه قانونی تعدد تابعیت، به تصمیمات ایشان و قوانین اوکراین احترام می گذاریم و اعتقاد داریم هر تصمیمی که بتواند به گسترش ارتباط بین ملت ها کمک نماید، بایستی مورد استقبال قرار گیرد.
خبرنگار:
در ماه دسامبر رای گیری در سازمان ملل پیرامون مسئله نظامی سازی کریمه و سایر موضوعات در رابطه با مناطق اشغالی عنوان شد و ایران به آن رای منفی داد. این در حالیست که بیشتر از ۱۰۰ هزار نیروی نظامی روسیه در اطراف اوکراین حضور دارند. به نظر شما امکان حمله روسیه به اوکراین وجود دارد؟
سفیر:
ما همواره در ملاقات با دوستان اوکراینی، مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در برابر تنش بین اوکراین و روسیه را تشریح کرده ایم. گفته ایم که به تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین احترام گذاشته و آنرا خدشهناپذیر می دانیم. همواره اعلام کردهایم که با هرگونه افزایش تنش در مرزهای اوکراین مخالف هستیم و طرفین را به خویشتن داری سفارش نمودهایم. اعتقاد داریم که نظامی کردن مسائل در دریای سیاه از جانب هر کشوری باشد هیچ کمکی به حل و فصل مسائل نمی کند و مسائل و مشکلات باید از راه مذاکره و حسن نیت حل و فصل شوند.
در مورد آراء جمهوری اسلامی ایران به قطعنامه های یاد شده، اعتقاد داریم این قطعنامهها نمیتوانند همه ابعاد مبحث را درنظر بگیرند و صدور مکرر آنها تابحال کمکی به رفع اختلافات و آرامش اوضاع نکرده است. در عین حال، به این نکته توجه نمایید که اوکراین طی دو دهه اخیر همواره به قطعنامههای صادره ضد ایران رای مثبت داده است. دوستان اوکراینی در پاسخ به اعتراض ما می گویند آنها ناچارند در قالب همکاری با اتحادیه اروپا و بلوک غرب ضد ایران رای دهند. ما البته به رغم رابطه دوستانه ای که با فدراسیون روسیه داریم، اما در اعلام مواضع و آراء، مواضع اصولی خود و قواعد بین المللی را مورد توجه قرار می دهیم.
خبرنگار:
در مورد سکوی کریمه که برگزار شد، آیا ایران به این ابتکار پیوسته است؟ و به نظر شما کارکرد آن به حل مسئله کمک می کند؟
سفیر:
بدون اشاره به هیچ مصداقی، ما از هر ابتکاری که بتواند باعث رفع اختلافات و کاهش تنش بین اوکراین و روسیه شود حمایت می نماییم. برای حضور در نشست سکوی کریمه هم البته از ما دعوت رسمی بعمل نیامد.
خبرنگار:
در تجمع مهاجران در مرز بلاروس و لهستان، برخی از ایرانی ها هم حضور داشتند و غرب ادعا می کند رژیم فعلی در بلاروس به دنبال سوءاستفاده از این افراد در تعامل با غرب است. نظر شما چیست؟
سفیر:
متاسفانه برخی از اتباع ایرانی در بین مهاجران در مرز لهستان حضور داشتند و چون مبحث برای ما اهمیت داشت، معاون کنسولی وزیر امور خارجه به مینسک سفر نمود و ضمن دیدار از منطقه، تصمیماتی برای پشتیبانی از اتباع ایرانی اتخاذ گردید. یکی از مسائل و مشکلات در جهان امروز، بهره برداری سیاسی از موضوعات انسانی است. این فقط محدود به مرزهای بلاروس و لهستان نیست و کشورهای دیگر بخصوص کشورهای غربی تلاش دارند تا از درد و رنج انسان ها بهرهبرداری سیاسی کنند.
با توجه به اینکه ایران یکی از بزرگ ترین کشورهای مهاجر پذیر است و تنها بیشتر از سه میلیون پناهنده افغانستانی وارد خاک ایران شده اند، مشکلات کشورهای مهاجر پذیر را درک می نماییم اما با سیاست دوگانه و تبعیضآمیز برخی کشورها در برابر مهاجرین موافق نیستیم. در حالیکه اتحادیه اروپا در سالهای قبل چند صد هزار نفر از آواره را از خاورمیانه و شمال افریقا میپذیرفت، این سوال مطرح است که پذیرش چند ده پناهنده در مرز بلاروس و لهستان چه مشکلی برای لهستان یا آلمان ایجاد می کرد که با خودداری از آن، به مرگ برخی از این افراد بی گناه منجر گردید. به هرحال، شایسته بود مبحث صرفاً از زاویه مسائل انسانی دیده می شد و از مرگ چند ده تن از مهاجرین مظلوم جلوگیری بعمل می آمد.
خبرنگار:
در مصاحبه امروز جنابعالی چند بار به تحولات افغانستان اشاره کردید. در مورد تحولات چند ماه قبل افغانستان و احراز قدرت توسط طالبان، آیا ایران با تهدیدی از این رویداد روبرو شده است؟
سفیر:
آن چه در افغانستان طی چند ماه اخیر روی داد، یک تراژدی و شکست مفتضحانه و آشکار سیاست تجاوزکارانه امریکا در این کشور بود. دولتی که ۲۰ سال قبل با شعار مبارزه با تروریسم، کشور افغانستان را اشغال کرد، بعد از ۲۰ سال علیرغم تلفات و هزینه های فراوان و کشتار مردم عادی افغانستان، این کشور را در سینی طلا تقدیم گروهی کرد که ۲۰ سال قبل برای مبارزه با آن به افغانستان حمله کرده بود. وضعیت در عراق هم همینطور است. امریکا مجبور شد بعد از سال ها اشغال غیرقانونی این کشور، نیروهای نظامی خویش را خارج کند.
به باور من، شرایط افغانستان درس عبرتی برای کشورهایی است که به امریکا اعتماد می کنند و تمام مصالح سیاسی و نظامی خویش را در اختیار این کشور قرار میدهند. امریکا نشان داده است جز منافع خود، به منفعت هیچ کشور دیگری توجه ندارد. رجز خوانی امریکا تحت عنوان مبارزه با تروریسم، صرفاً یک شعار است. افغانستان امروز حاصل ۲۰ سال اشغال غیرقانونی و تجاوزکارانه امریکا است.
جمهوری اسلامی ایران بعنوان همسایه افغانستان همواره از تحولات این کشور تأثیر پذیرفته است. افغانستان امروز به خاطر اشغال با مشکلات و مسائل زیادی مواجه می باشد. گروهی که در آنجا حاکم است، فعلاً فاقد مشروعیت و شناسایی بینالمللی است ولی جمهوری اسلامی ایران نمیتواند نسبت به برادران و خواهران افغانی خود بیتفاوت باشد. در حالیکه اتحادیه اروپا بر سر پذیرش چند ده مهاجر در مرز بلاروس و لهستان با مشکل مواجه بود، ما طی چند ماه اخیر، دهها هزار تبعه افغانستانی را بر مبنای اصول اسلامی و انسانی در خاک خود پذیرفتیم. این در حالیست که شرایط اقتصادی ایران به سبب تحریمهای ظالمانه امریکا قابل قیاس با اتحادیه اروپا نیست. امیدواریم شرایط در افغانستان با تدبیر مسئولین کنونی به حالت عادی بازگشته و دولت فراگیر با حضور همه گروه ها و احزاب تشکیل گردد و مسیر رشد و پیشرفت برای ملت افغانستان فراهم شود.
خبرنگار:
به مردم اوکراین و خوانندگان ما چه کتاب یا فیلمی از ایران سفارش می کنید؟
سفیر:
ایران یک کشور با تمدنی چند هزار ساله و بسیار غنی به لحاظ فرهنگی است که در تمامی جنبه های علمی و فرهنگی از شعر و ادبیات گرفته تا هنرهای مختلف همچون موسیقی، چهره های شاخص و معتبری به جهان عرضه نموده است. نخستین سفارش من به مردم اوکراین آن است که در کنار سایر زبان ها تلاش کنند زبان فارسی را هم فرا بگیرند. شما میتوانید ترجمه اشعار حافظ، فردوسی، عمرخیام، سعدی و صدها شاعر ایرانی را بخوانید و احیانا آنها را تحسین کنید اما اگر به زبان فارسی آنها را بخوانید حسی کاملا متفاوت و لذت بخش از آنها خواهید گرفت. بزرگترین لطفی که خداوند به فارسی زبانان کرده است، نعمت خواندن اشعار شعرای گرانقدر به زبان اصلی آن است.
خوشبختانه مراکز آموزش زبان فارسی گوناگونی در اوکراین وجود داشته و فعال می باشند. سفارت جمهوری اسلامی هم دورههای مبادرت به آموزش زبان فارسی به صورت آنلاین کرده است که حدودا مجانی است. یک کتابخانه بسیار عنی و زیبا هم در سفارت بوجود آمده است که امکان رجوع و بهرهبرداری از آن به صورت آنلاین و یا حضوری برای اتباع اوکراین وجود دارد. تصور نمی کنم در هیچ سفارتخانه ای در اوکراین چنین کتابخانهای وجود داشته باشد. این امر مبین علاقمندی ایرانی ها به کتاب و ارزش اعتبار آن است.
با توجه به ادبیات غنی ایرانی و زبان فارسی، کتابها و آثار گوناگونی را میتوان پیشنهاد کرد لکن باتوجه به مشکل زبان و عدم امکان مطالعه کتابهای فارسی برای مخاطبان شما، پیشنهاد من مطالعه شاهنامه بهعنوان میراث ماندگان و اثر برجسته فردوسی، شاعر پرآوازه ایرانی است. خوشبختانه این کتاب با همکاری سفارت جمهوری اسلامی ایران و اساتید زبان فارسی و اوکراینی دانشگاه ایوان فرانکو لویو درحال ترجمه به صورت شعر به زبان اوکراینی است و تابحال چهارجلد آن هم به زبان اوکراینی ترجمه و انتشار یافته است.
در مورد فیلم هم، شما و خوانندگان اوکراینی این گفتگو را به تماشای خیلی از فیلمهای معتبر ایرانی سفارش می کنم که دارای محتوا و پیام های پرارزش انسانی هستند و خیلی از آنان جوایز معتبری از جشنواره های مشهور بین المللی مانند اسکار و کن دریافت کرده اند. اتباع اوکراینی میتوانند به بخش فرهنگی سفارت رجوع و سوالات خویش را در مورد تاریخ، فرهنگ، ادبیات، شعر و هنر در ایران مطرح کنند.
درخواست من از مردم اوکراین این است که اخبار و تحولات در رابطه با ایران و دیدگاه و مواضع مقامات ایرانی را به جای منابع غربی، از منابع دست اول ایرانی بگیرند چونکه رسانه های غربی عموما به دنبال ایران هراسی و عرضه چهره ای تیره و تار از کشور من هستند. امیدواریم این گفتگو به شناخت هرچه بهتر و دقیق تر نسبت به ایران کمک نماید.
و سفارش پایانی من این است که حتما به ایران سفر کنید. دیدگاه تمام افرادی که به ایران سفر کردهاند، نسبت به وضعیت اجتماعی و فرهنگی مردم ایران تغییر کرده است. آنان بدون استثناء از مهماننوازی، غذای های لذیذ ایرانی و فرهنگ غنی مناطق مختلف ایران و همینطور از آثار تاریخی و نقاط دیدنی ایران بسیار به نیکی یاد کرده اند.
منبع: آذر
