روایتی از غائله سال ۵۸ تبریز؛ وقتی تیر حزب خلق مسلمان برای تجزیه آذربایجان به سنگ خورد

آذر: غائله حزب خلق مسلمان یکی از مسائل بحرانی در نخستین ماه های پیروزی انقلاب بود به صورتی که آنها در دی ماه سال ۵۸ به فکر تجزیه آذربایجان و تفرقه افکنی در تبریز بودند.

خبرگزاری مهر، گروه استان ها؛ در طول شکل گیری نهضت انقلاب اسلامی مردم ایران و هم بعد از سرنگونی رژیم پهلوی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، حوادث و رویدادهای فراوانی به وقوع پیوستند که اینک هر یک از آنها بخشی از تاریخ معاصر کشورمان محسوب می شوند. همچون این رویدادها، مسائلی بود که ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در خطه آذربایجان و به کارگردانی «حزب جمهوری اسلامی خلق مسلمان» حول شخصیت سیدکاظم شریعتمداری شکل گرفت.
در شرایطی که حکومت نوپای انقلاب اسلامی درصدد مهار آشوب های کردستان و خوزستان بود، ناگهان حزب جمهوری خلق مسلمان، تبریز را عرصه آشوب قرار داد.
این غائله یکی از مسائل بحرانی در نخستین ماه های پیروزی انقلاب بود که انگیزه سردمداران این حزب تضعیف قدرت حکومت مرکزی و تجزیه آذربایجان اعلام می شد. غائله آن قدر وسعت پیدا کرد که مرکز رادیو تلویزیون تبریز و فرودگاه این شهر هم مدت کوتاهی به تسخیر عوامل ضد انقلاب درآمد.

آشوبگران خویش را طرفدار شریعتمداری اعلام می کردند
در ۱۴ دیماه ۱۳۵۸ حزب خلق مسلمان مبادرت به تحرکاتی در تبریز کرد، در آن روزها اعضای حزب خویش را طرفدار سیدکاظم شریعتمداری می دانستند که دست به آشوب طلبی و تفرقه افکنی زدند.
بخش عمده فتنه انگیزی های ضد انقلاب در تبریز هم ناشی از عملکرد حامیان این حزب و مواضع تفرقه افکنانه آنان بود.
حمله همزمان به بیت امام خمینی (ره) در قم و تسخیر صدا و سیمای تبریز
بعداز ظهر ۱۴ دی آن سال حزب خلق مسلمان به صورت همزمان مبادرت به تصرف صدا و سیمای مرکز تبریز و حمله به بیت امام خمینی در قم کرد.
تبریز بعداز این اتفاق به شدت متشنج شد. در این روز در سطح شهر شایعه ای پخش گردید که در قم به منزل آیت الله شریعتمداری حمله شده است.
در پی این شایعه اعضای حزب خلق در حالیکه تصاویری از آیت الله شریعتمداری را در دست داشتند، با سر دادن شعار مبادرت به تخریب مراکز فرهنگی کردند و مرکز رادیو و تلویزیون تبریز را به اشغال خود درآوردند.

از خسارت به اموال مردم تا ایجاد رعب و وحشت در شهر تبریز
اعضای حزب خلق مسلمان مبادرت به اردو کشی های خیابانی و خسارت به اموال عمومی کردند. این مورد فقط چند ساعت طول کشید و در ساعت ۲۱ همان شب گروه کثیری از مردم در حالیکه در پشتیبانی از انقلاب و امام خمینی شعار می دادند، رادیو و تلویزیون تبریز را از اشغال اعضای حزب خلق مسلمان خارج کردند.
سید حسین موسوی تبریزی که در سال ۵۸ ریاست دادگاه انقلاب را بر عهده داشت، در خاطرات خود در مورد این غائله می گوید: «از ۴۳ کمیته موجود در تبریز ۳۵ کمیته “کمیته آیت الله شریعتمداری” و تنها ۵ کمیته متعلق به انقلابیون بود. این حزب همینطور همه ادارات تبریز را به غیر از دادگاه انقلاب و زندان ها در اختیار گرفت. حزب خلق مسلمان، اطلاعیه های عزالدین حسینی، قاسملو، مجاهدین خلق، کمونیست ها و اشرار را در صدا و سیمای تبریز می خواندند»
حمله به نماز جمعه تبریز و کشتن مردم بی گناه
بعداز این جریانات و در نخستین نماز جمعه حزب خلق مسلمان به نمازگزاران واقع در خیابان راه آهن تبریز حمله کردند، اعضای حزب بلافاصله محل را به آتش کشیدند.
همچنین افراد مسلح مستقر در حزب خلق مسلمان دو دستگاه خودروی حامل نیروهای سپاه پاسداران را به رگبار بستند. این حمله منجر به زخمی شدن یکی از پاسداران شد و مهاجمان ۱۱ نفر را هم به گروگان گرفتند.
خطرناک ترین بخش فتنه حزب خلق مسلمان در تبریز، مقدمه سازی جهت ورود شاپور بختیار به تبریز و اعلام حکومت ایران آزاد، شکست انقلاب همراه با خونریزی گسترده و اشغال تمام کشور به کمک آمریکا بود.

آیت الله شهید مدنی غائله را خواباند
اما آیت الله شهید مدنی امام جمعه وقت تبریز با تدبیر خویش و با همراهی مردم این غائله را خواباند. امام خمینی (ره) هم در آن روز طی سخنانی از مردم آذربایجان خواستند تا خویش را از این لکه های آلوده پاک و مبرا نمایند.
شهید مدنی هم با حضور در مصاحبه ای به همراه آیت الله سیدحسین موسوی تبریزی رئیس دادگاه وقت انقلاب اسلامی تبریز اظهار داشت: «همه دیدند و شاهدند که اینها (حزب خلق مسلمان) به نفع شاه و بختیار شعار دادند و عکس امام را پاره کرده شیشه ها را می شکستد و هرکس را که می خواست مغازه اش را باز کند؛ شیشه مغازه اش را می شکستند…»

بالاخره با محوریت آیت الله سید اسدالله مدنی و به همت نیروهای انقلاب طی حملاتی غافلگیرانه و ضربتی به کمیته های تحت تسلط حزب و هم ساختمان مرکزی حزب در ۲۲ دی ۵۸، این مراکز خلع سلاح و مجرمین دستگیر شدند و بعد از گذشت ۱۱ ماه از پیروزی انقلاب، آرامش در تبریز حکمفرما شد.
نظر مقام معظم رهبری و امام راحل در مورد غائله سال ۵۸
مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود در ۲۸ بهمن ماه با مردم تبریز درمورد غائله سال ۵۸ تبریز گفتند: در اواسط سال ۵۸، تبریز با حمله ی ضدّانقلاب مواجه شد؛ با یک تدابیری، با یک مقدّماتی که حالا در بعضی جاها ثبت هم شده، نوشته شده و خیلی ها هم می دانند، قدیمی ها هم یادشان هست، تبریز مواجه گردید با یک حرکت ضدّانقلابی. در خود تبریز تعداد معدودی عناصرِ ناباب بودند، لکن عمده از بیرون ریختند داخل تبریز، تبریز را شلوغ کردند و از مرکز هم به نحوی به آنها کمک می شد، از سوی بعضی ها به آن اخلالگران کمک هایی انجام می گرفت. بعضی ها نگران بودند؛ ما در شورای انقلاب، آن وقت این قضیّه را مطرح می کردیم، بحث می کردیم، بعضی ها بشدّت نگران بودند؛ امام فرمود که خود مردم غیور تبریز این را علاج می کنند، لازم نیست هیچ کس دخالت کند؛ منطق امام این بود. در سخنرانی هم امام این را بیان نمودند.
ایشان ادامه دادند: امام راحل (ره) گفتند تبریز نیاز به دخالت دیگران ندارد، خود تبریز غائله را خواهد خواباند، و خواباند. شهید مدنی که آن روز پس از شهید قاضی (رضوان الله علیهما) امام جمعه ی تبریز بودند، آن روز وسط میدان بود؛ خود شهید مدنی وسط میدان بود، جوان ها هم دُورش لحظه به لحظه زیاد شدند، هزاران جوان همراه او [آمدند] و توانستند بر این توطئه غلبه بکنند. این حرکت امام، این نگاه امام، این نوع رفتار امام باعث شد که یک چنین موفّقیّت بزرگی به وجود بیاید، که این یک گام بود؛ طبیعت کار امام این بود.

منبع: